Czym jest miastenia, czyli nużliwość mięśni?

Miastenia to przewlekła choroba autoimmunologiczna, w której organizm wytwarza przeciwciała przeciwko receptorom acetylocholinowym. W jej przebiegu dochodzi do osłabienia mięśni szkieletowych. Dowiedz się więcej na temat objawów i przyczyn powstania miastenii.

Miastenia – co ją powoduje?

Miastenia to choroba znana od setek lat. Jej pierwszego opisu dokonał w XVII wieku angielski lekarz, uznawany za jednego z twórców neurologii, Thomas Willis. Za powstanie miastenii odpowiada nieprawidłowa reakcja układu immunologicznego. Rozwija się proces autoimmunologiczny wobec własnych receptorów dla acetylocholiny, która jest rodzajem neuroprzekaźnika (odpowiada za przekaz informacji między komórkami nerwowymi). W konsekwencji dochodzi do obniżenia liczby receptorów w mięśniach. U części osób z miastenią obserwuje się grasiczaka, czyli guza nowotworowego grasicy. Częściej schorzenie stwierdza się również u osób ze stwierdzonymi innymi chorobami autoimmunologicznymi, takimi jak: toczeń trzewny, reumatoidalne zapalenie stawów, cukrzyca, choroba Hashimoto.

Rozpowszechnienie miastenii

Miastenia należy do stosunkowo rzadko występujących schorzeń. Szacuje się, że dotyczy 50–125 osób na milion. Średnio 2–3 razy częściej stwierdza się ją u kobiet niż u mężczyzn. Szczyt zachorowania na miastenię przypada na 2.–3. dekadę życia w przypadku kobiet i 5.–6. wśród mężczyzn. W Polsce z miastenią zmaga się około 3000 osób.

Jakie są objawy miastenii?

Charakterystycznym objawem miastenii jest nużliwość mięśni szkieletowych. Stan ten oznacza ich osłabienie i szybką męczliwość. Nużliwość mięśni objawia się w różny sposób, w zależności od tego, którą grupę mięśni zaatakuje. Najczęściej w przebiegu miastenii obserwuje się zajęcie:

• mięśni gałek ocznych i powiek, w wyniku czego dochodzi m.in. do opadania powieki i diplopii (podwójnego widzenia). Dolegliwości te pojawiają się na początku miastenii;
• mięśni gardła, krtani, twarzy, w wyniku czego dochodzi m.in. do: zmiany mimiki (tzw. uśmiechu poprzecznego), opadania żuchwy, problemów z posilaniem się (na skutek osłabienia gryzienia, rozdrabniania, żucia, przełykania pokarmów), problemów z mową (osłabienia głosu; mowa staje się niewyraźna, cicha, powolna, nosowa);
• mięśni kończyn dolnych i górnych, w wyniku czego dochodzi m.in. do: problemów w poruszaniu się, problemów z wykonywaniem codziennych czynności (np. z przygotowywaniem posiłków, myciem, czesaniem), wzrostu ryzyka upadków;
• mięśni osiowych, w wyniku czego dochodzi do opadania głowy;
• mięśni odpowiedzialnych za oddychanie (mięśni międzyżebrowych i przepony), w wyniku czego dochodzi do zaburzeń oddychania, a w ich następstwie do objawów niewydolności oddechowej. Zajęcie tej grupy mięśni obserwuje się w zaawansowanej postaci miastenii.

Miastenia to choroba o dużej zmienności objawów. Do nasilenia jej przebiegu doprowadzić mogą liczne czynniki, w tym m.in.: infekcje, narażenie na silny stres, zaburzenia hormonalne (np. ciąża, miesiączka), podanie narkozy, niektóre leki. Niekiedy zaostrzenie choroby nie ma żadnego podłoża. Zdarzają się przypadki samoistnego ustąpienia dolegliwości na początkowym etapie zaawansowania miastenii, co nie zawsze jest trwałe.