"Skwer 40 męczenników". Ławki bez oparcia w parku JPII

Ponad połowa nowych ławek na modernizowanym placu z fontanną przy parku Jana Pawła II to niewygodne ławki bez oparcia. Mieszkańcy protestują. A jeden z naszych czytelników ma propozycję nowej nazwy dla placu - "Skwer 40 męczenników". Publikujemy jego list, a Was zapraszamy do komentowania.

Wbrew oczekiwaniom mieszkańców nie będzie nowych, dodatkowych miejsc do wypoczynku wokół fontanny przed kościołem w parku im. Jana Pawła II przy ulicy Romera. Za pieniądze z naszych podatków pojawi się tam za to aż 17 niewygodnych siedzisk do przysiadania na chwilę lub dla osób o wyjątkowo zdrowych kręgosłupach i silnych mięśniach pleców. Komuś - i to nie jednej osobie - po raz kolejny zabrakło elementarnej wyobraźni, zdrowego rozsądku i empatii. A może po prostu kompetencji.

"Filiżanka z uchem w środku"

W czasach PRL w Stanach Zjednoczonych krążył taki antypolski dowcip: „Jak wygląda polska filiżanka? Ma ucho w środku”. Dowcip w rzeczywistości nie był skierowany przeciw Polakom, ale wymierzony w szczególny rodzaj bezmyślności, czy szerzej – w biurokratyczny system podejmowania decyzji owocujący oczywistymi absurdami. Czasy się zmieniły i dzisiaj Polska może się poszczycić wieloma imponującymi osiągnięciami, także w dziedzinie wzornictwa przemysłowego. Ale pozostałości dawnych aberracji w myśleniu i procesach decyzyjnych nadal trzymają się mocno, czego co i raz boleśnie doświadczamy. Jednym z przejawów kreatywności w stylu filiżanki z uchem w środku jest bez wątpienia ławka parkowa bez oparcia, bo jest równie absurdalna i bezużyteczna.

Podobnie jak wielu mieszkańców osiedla Jary z ciekawością i nadzieją, że powstanie coś stwarzającego warunki do przyjemnego posiedzenia i wypoczynku, przyglądałem się postępom prac przy przekształcaniu betonowego placu wokół fontanny w parku przy ulicy Romera w zielony skwer. Jakież jednak było moje zdumienie, rozczarowanie i zwykła ludzka irytacja, że po raz kolejny zmarnowano szansę na korzystne zmiany, a przy okazji nasze pieniądze tworząc coś kompletnie nieprzemyślanego, gdy zobaczyłem, co zaczęło wyłaniać się z budowlanego chaosu. Oto bowiem fontannę zaczęto otaczać ławkami bez oparcia.

Ciekawe kogo architekt, gminni urzędnicy i zatwierdzający projekt włodarze dzielnicy widzieli oczami wyobraźni siedzących na tych ławkach? Seniorów i matki z dziećmi, czy raczej młodych sportowców oczekujących na swoją kolej wybiegnięcia na boisko? Nurtuje mnie też, na czym owi państwo siedzą wypoczywając - oglądając w domu telewizję lub czytając książkę bądź zażywając kąpieli słonecznej na balkonie, tarasie czy w ogródku? Czy siedzą wówczas na taboretach, czy może jednak wybierają wygodne fotele z oparciem? No bo jeśli sami wybierają do wypoczynku fotele zapewniające wygodne oparcie dla pleców i łokci - o co ich zapewne słusznie podejrzewam - to czemu nas skazali na męczące siedzenie na ławkach bez oparć, będących czymś w rodzaju kilkuosobowych kuchennych stołków?

Ławka bez oparcia ma może jakiś sens w tzw. przestrzeniach tranzytowych, gdzie służy tylko przysiądnięciu „na chwilę”, aby krótko wypocząć w trakcie przemieszczania się ulicą czy w galerii handlowej itp. Brak oparcia nie zapewniając dostatecznego komfortu siedzenia ma wówczas za zadanie zniechęcać amatorów uciążliwego dla otoczenia biesiadowania i imprezowania w miejscach publicznych. Pozwala też wtopić ławkę w otoczenie, aby nie dominowała przestrzeni. Jednakże w parku, czyli miejscu stworzonym specjalnie po to, aby ludzie przyszli sobie dłużej posiedzieć, powypoczywać, popatrzeć na świat i pointegrować się na świeżym powietrzu, niewygodna, męcząca dla pleców oraz ramion i po prostu niezdrowa ławka bez oparcia (i ewentualnie podłokietników) jest zwykłym absurdem. I to absurdem kolosalnym.

Być może taka ławka wygląda ładnie na papierze, urozmaicając i uatrakcyjniając projekt wizualnie. Może się lepiej komponuje z niskopiennymi klombami i trawnikami. Zapewne mniej rzuca się w oczy, dodając przestrzeni lekkości. Ale przecież ławka nie do tego ma służyć. Ławka nie jest do oglądania, tylko do siedzenia. Najlepiej wygodnego. A dłuższe siedzenie na ławce bez oparcia jest po prostu męczące i szkodliwe dla zdrowia, gdyż u osób starszych i ze schorzeniami kręgosłupa, których jest coraz więcej, może dość szybko wywołać ból pleców. Wie o tym każdy, powinni więc również wiedzieć architekt, gminni urzędnicy i zatwierdzający projekt włodarze Ursynowa.

Warto myśleć!

Względy estetyczne są oczywiście bardzo ważne, ale w architekturze obowiązują dość jasne priorytety. Najważniejsza jest funkcjonalność i zdrowie użytkowników. Estetyka musi być tym wartościom podporządkowana, a przynajmniej nie stać z nimi w sprzeczności. A ławki bez oparć są niefunkcjonalne i niezdrowe. 

A zatem wbrew pozorom poprzez tę nieprzemyślaną rewitalizację placu wokół fontanny nie zwiększy się tam liczba miejsc do wypoczynku. Na skwerze pozostanie te same stojących dotąd 16 ławek z oparciami, tyle że nowych. Nie jest to zbyt wiele jak na tak duży plac – po pięć, sześć z trzech stron. To realnie miejsce do siedzenia zaledwie dla około 30 dorosłych osób. Dotychczas było to chwilami zdecydowanie za mało. I tak zgodnie z projektem ma już zostać, przybędą bowiem wyłącznie niewygodne ławki bez oparć, czyli takie, na których wypoczywać się nie da.

Zapewniam autorów projektu, gminnych urzędników i włodarzy Ursynowa, że optymalną ławkę parkową wymyślono już wieki temu i naprawdę nie ma potrzeby wynajdowania koła od nowa. W niektórych sprawach dobrze jest być tradycjonalistą. Zaś siedząc wygodnie w fotelu z oparciem za projektanckim czy urzędniczym biurkiem, warto myśleć.

Na dodatek, jak śmiesznie by to nie brzmiało, należy wspomnieć, że w 2018 roku trudnemu zagadnieniu, na czym polega tajemnica ławek cieszących się powodzeniem wśród użytkowników, poświęcono projekt badawczy zrealizowany na zlecenie Centrum Komunikacji Społecznej Urzędu m.st. Warszawy. Tajemnicę zgłębiało aż 12 badaczy reprezentujących UW i SGGW. Tytuł liczącego 135 stron raportu z badania brzmiał: „Usiądziesz? Co sprawia, że na ławkach (nie) chce się siedzieć?”. Wnioski nie były zaskakujące. Pożądana ławka to na pierwszym miejscu ławka komfortowa.

Cytuję: „Idealna ławka – ergonomiczne, wygodne i czyste miejsce do siedzenia, dobrze wyprofilowane, z oparciem i podłokietnikami, siedzisko i oparcie wykonane z drewna".

Wygląda na to, że projektant, urzędnicy i włodarze Ursynowa z tym badaniem zamówionym przez władze Warszawy się nie zapoznali lub jego wyniki zignorowali. Choć i bez lektury raportu zapewne niemal każde dziecko wie, jaka powinna być wygodna ławka. Ale teraz ta oczywista i powszechna wiedza ma także podbudowę naukową za pieniądze jednego z dużych banków.

Projektant skweru, gminni urzędnicy oraz włodarze Ursynowa zamiast dodatkowych miejsc do wypoczynku przygotowali miejsce tortur dla naszych pleców. W związku z tym mam propozycję adekwatnej nazwy dla nowego skweru wokół fontanny przed kościołem – „Skwer 40 męczenników”. Mniej więcej tyle osób naraz ma szansę cierpieć męki na tych dodatkowych absurdalnych 17 ławkach bez oparć.

Czytelnik - mieszkaniec Jarów (imię i nazwisko do wiadomości redakcji)

******************************************

Zamieszczony tekst jest osobistą opinią autora. Śródtytuły pochodzą od redakcji. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za powyższe stwierdzenia. W dziale "Opinie" lub "List czytelnika" publikujemy stanowiska mieszkańców i instytucji, które wnoszą cenne uwagi do debaty na dany temat. Zachęcamy do komentowania i nadsyłania własnych opinii: [email protected].