Co wpływa na rozwój Hashimoto?

Nie do końca wiemy jaka jest etiologia choroby Hashimoto, czyli autoimmunologicznego zapalenia tarczycy. Ustalono, że na pewno istotne są uwarunkowania genetyczne, co oznacza, że choroba przekazywana jest z pokolenia na pokolenie, najczęściej po kądzieli, czyli w linii żeńskiej - chorują babcia, mama i córka. Kobiety zapadają na Hashimoto aż 8 razy częściej niż mężczyźni.

Hashimoto – choroba z autoagresji

Jak w przypadku wielu chorób z autoagresji, Hashimoto może bardzo długo nie dawać objawów, a na pewnym etapie rozwoju zaczyna dawać objawy bardzo niespecyficzne. W związku z tym odwiedzamy lekarzy kolejnych specjalności, poszukując przyczyn naszych dolegliwości, wśród których najpopularniejsze są:

• ciągłe zmęczenie i ospałość – także tuż po wstaniu z łóżka
• przybieranie na wadze i problemy z jej zrzuceniem albo nadmierne chudnięcie
• zaburzenia koncentracji i pamięci
• rozdrażnienie, poczucie przybicia, rozchwianie emocjonalne
• objawy depresyjne
• stany lękowe
• kołatania serca
• problemy ze snem
• brak tolerancji na zimno
• uczucie zimnych dłoni i stóp bez względu na temperaturę otoczenia
• wypadanie włosów i łamliwość paznokci

Każdy chory mógłby stworzyć własną listę dolegliwości

Nie jest to kompletna lista objawów – Hashimoto ma to do siebie, że każdy chory mógłby stworzyć własną listę dolegliwości. Część z nich występuje częściej, część rzadziej.

Dla osób, u których w końcu diagnozuje się chorobę Hashimoto najbardziej zaskakującą jest informacja, że to nie jest choroba tarczycy, a całego organizmu. Dzieje się tak dlatego, że maleńki gruczoł tarczowy (łac. glandula thyroidea) produkuje hormony, które pomagają m.in. regulować rytm pracy serca, ciśnienie tętnicze, metabolizm, cykl menstruacyjny czy temperaturę ciała.

Mechanizm choroby Hashimoto

W przebiegu choroby Hashimoto nasz układ odpornościowy uznaje komórki tarczycy za swojego przeciwnika i wytwarza przeciwciała, które atakują tarczycę. W efekcie tego ataku komórki tarczycy są uszkadzane. Stopniowo niszczona tarczyca wytwarza coraz mniej hormonów (tyroksyny i trójjodotyrotniny), co z kolej napędza przysadkę mózgową do wytwarzania hormonu TSH, który to ma pobudzić tarczycę do wzmożonej pracy. Dlatego wysokie TSH najczęściej alarmuje nas, że trzeba wdrożyć bardziej szczegółową diagnostykę endokrynologiczną.

Należy jednak mieć świadomość, że w przebiegu Hashimoto mogą pojawiać się naprzemiennie okresy nadczynności i niedoczynności tarczycy, a wtedy lista objawów znacząco się wydłuża.

Skłonności genetyczne + czynniki środowiskowe i żywieniowe

Kolejna ważna dla osób chorujących na Hashimoto wiadomość jest taka, że nie każdy, kto nosi w sobie geny odpowiedzialne za tę chorobę, doświadczy jej zgubnego działania. Genetyczna skłonność może trwać w uśpieniu, dopóki nie pojawią się sprzyjające rozwojowi choroby czynniki środowiskowe, w tym także te związane z nieprawidłową dietą, do których zalicza się:

• silny stres, zwłaszcza przewlekły,
• infekcje wirusowe i bakteryjne,
• zwiększone spożycie alkoholu i palenie papierosów,
• niedobór lub nadmiar jodu w diecie,
• nadmiar żywności wysoko przetworzonej w codziennym menu.

Często zdarza się, że Hashimoto ujawnia się po porodzie albo w efekcie traumatycznych doświadczeń (np. związanych z wypadkiem bądź śmiercią bliskiej osoby).

Jeśli wiemy, że chorowała nasza mama czy babcia, nie należy czekać z diagnostyką do ujawnienia się niepokojących objawów. Należy wykonać pakiet badań, na który składają się:

• TSH
• FT3
• FT4
• ATG
• ATPO

a z wynikami udać się do endokrynologa, który wykona także USG tarczycy.

Zapytaliśmy Iwonę Pawłowską, dietetyka ze strony DietaHashimoto.pl o to, jak nie dopuścić do zaostrzania się objawów Hashimoto i jak trzymać chorobę w ryzach:

Osoby chorujące na Hashimoto zazwyczaj muszą zażywać preparaty hormonalne, ale równie ważne jest wprowadzenie prawidłowej diety oraz suplementacja witamin i składników mineralnych. Autoimmunologicznemu zapaleniu tarczycy często towarzyszy insulinooporność oraz skłonność do zapadania na kolejne choroby z autoagresji, np. RZS.

Prawidłowo opracowana dieta przy Hashimoto, regularność w spożywaniu posiłków oraz suplementowanie witaminy D, często także kwasów tłuszczowych omega-3 oraz niektórych składników mineralnych, jak selen, cynk czy magnez może doprowadzić do remisji objawów albo do ich znacznego złagodzenia.

Zarówno niedobór, jak i nadmiar składników mineralnych i witamin jest toksyczny, dlatego suplementacja powinna być poprzedzona badaniami laboratoryjnymi. Z kolei po właściwy plan dietetyczny warto zgłosić się do doświadczonego specjalisty, czyli dietetyka.