A pamięć o nich jest wieczna... Znani pochowani na Ursynowie

Wszystkich Świętych to dzień, w którym wspólnie z rodziną odwiedzamy tych, których już z nami nie ma. Przechadzając się cmentarnymi alejkami w poszukiwaniu grobów naszych bliskich, natrafiamy także na mogiły znanych i sławnych. Chociaż najwięcej takich nazwisk napotkamy w Alei Zasłużonych na Powązkach, to nie brakuje wybitnych postaci, które leżą na jednym z trzech ursynowskich cmentarzy.

prof. Włodzimierz Borodziej

fot. Wojciech Olkuśnik/PAP

Profesor Włodzimierz Borodziej był polskim historykiem, specjalizował się historii najnowszej. Zajmował się dziejami Europy Środkowo-Wschodniej z naciskiem na stosunki międzynarodowe w regionie. W latach 1999-2002 pełnił funkcję prorektora na swojej Alma Mater – Uniwersytecie Warszawskim. Zmarł 11 lipca 2021 roku, a jego grób znajduje się na cmentarzu w ursynowskich Pyrach.

Andrzej Kurek i Zdzisław Kamiński

fot. Zygmunt Januszewski/PAP

Andrzej Kurek i Zdzisław Kamiński byli prowadzącymi kultowy program popularnonaukowy „Sonda”. Przez 12 lat z ogromną pasją tłumaczyli milionom Polaków w przystępny sposób zagadnienia związane z naukami ścisłymi i technologią. Program zakończył się wraz ze śmiercią jego twórców. Kurek i Kamiński w drodze z Krakowa do Raciborza zginęli w wypadku samochodowym. Zmarli 29 września 1989 roku. Zostali pochowani obok siebie na cmentarzu w Pyrach.

Barbara Kosmal

fot. Mateusz Szlachtycz/Wikipedia

Barbara Kosmal była początkującą aktorką, która poszła w ślady swojej matki – jednej z najwybitniejszych powojennych polskich aktorek Barbary Brylskiej. Zdążyła zagrać w czterech filmach, w tym trzech wydanych już po jej śmierci. Jej karierę przerwał wypadek samochodowy. Zmarła 15 maja 1993 roku w wieku zaledwie 20 lat. Jej grób znajduje się na cmentarzu w Pyrach.

Olga Mioduszewska

fot. Polskie Towarzystwo Patologów/pol-pat/pl

Profesor Olga Mioduszewska była wybitną lekarką, specjalistką w leczeniu chorób nowotworowych. Przez lata pracowała w Centrum Onkologii na Ursynowie. Była członkiem Europejskiego Klubu Chłoniaków – jedyną patolog z Europy Środkowej i jedyną kobietą w tym gronie. Zmarła 14 czerwca 2018 roku. Spoczęła na cmentarzu w Pyrach.

ks. Ryszard Rumianek

fot. Andrzej Wiktor/PAP

Ksiądz Ryszard Rumianek był prałatem oraz profesorem nauk teologicznych. W czasie pobytu w seminarium duchownym przyjaźnił się z ks. Jerzym Popiełuszko, a święcenia kapłańskie przyjął od samego kard. Wyszyńskiego. Specjalizował się w badaniach nad Starym Testamentem oraz historii biblijnej. W latach 2005-2010 pełnił funkcję rektora Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Zginął w katastrofie smoleńskiej 10 kwietnia 2010 roku. Jego ciało złożone w rodzinnym grobie na cmentarzu w Pyrach.

Janusz Symonides

fot. Bartosz Ząbek/WNPiSM/UW

Janusz Symonides był prawnikiem oraz dyplomatą. Specjalizował się w prawie międzynarodowym, w szczególności prawie morza. Jako jedyny przedstawiciel Polski brał udział w pracach nad Konwencją o Prawie Morza z Montego Bay. Był również ekspertem ludzkiego wymiaru Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie oraz sędzia ad hoc Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Zmarł 23 kwietnia 2020 roku. Został pochowany na cmentarzu w Pyrach.

Danuta Dziekańska

fot. Stowarzyszenie Architektów Polskich

Danuta Dziekańska była harcerską działaczką, w czasie okupacji była żołnierzem Armii Krajowej i Szarych Szeregów. Pod koniec 1939 roku zaczęła zajmować się kolportażem konspiracyjnej prasy, w tym „Biuletynu Informacyjnego”. Była siostrą Jana Bytnara „Rudego”, którego losy w „Kamieniach na szaniec” opisał Aleksander Kamiński (na Ursynowie znajduje się liceum jego imienia). Zmarła 19 kwietnia 2008 roku. Została pochowana na cmentarzu w ursynowskim Grabowie.

Tomasz Merta

fot. Muzeum Historii Polski

Tomasz Merta był urzędnikiem państwowym oraz historykiem myśli politycznej. W latach 1996-1999 był jednym z redaktorów miesięcznika „Res Publica Nowa”. Jego publikacje znalazły się także na łamach takich wydawnictw jak Gazeta Wyborcza czy Newsweek. Od 2005 roku do śmierci pełnił funkcję generalnego konserwatora zabytków, a także podsekretarza stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Zginął 10 kwietnia 2010 roku w Smoleńsku podczas katastrofy prezydenckiego samolotu. Spoczywa na cmentarzu w Grabowie.

Wiesław Barej

fot. SGGW

Profesor Wiesław Barej był lekarzem weterynarii. Zajmował się fizjologią zwierząt. W latach 1991-2000 przewodniczył Komitetowi Nauk Weterynaryjnych Polskiej Akademii Nauk, a także kierował Sekcją Chorób Niezakaźnych i Rozrodu tegoż komitetu. Od 1981 do 1987 roku był prorektorem, a następnie do 1990 roku rektorem Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego na Ursynowie. Na kampusie uczelni znajduje się budynek jego imienia. Zmarł 14 listopada 2000 roku. Został pochowany na starym cmentarzu na Służewie.

Kazimierz Bosek

fot. Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich

Kazimierz Bosek był dziennikarzem i publicystą, znawcą życia i twórczości Jana Kochanowskiego. Był odkrywcą pierwszego miejsca pochówku Jana Kochanowskiego w kościele św. Michała w Lublinie. W 1974 roku rozpoczął pracę w tygodniku Literatura, gdzie w 1980 roku założył koło „Solidarności”. Był przyjacielem Ryszarda Kapuścińskiego. Zmarł 27 lipca 2006 roku. Jego grób znajduje się na starym cmentarzu na Służewie.

Krystyna Krahelska

fot. Archiwum Akt Nowych

Krystyna Krahelska była poetką i harcerką. Od grudnia 1939 roku należała do Związku Walki Zbrojnej, przemianowanego później na Armię Krajową. Pozowała Ludwice Nitschowej podczas do pomnika Warszawskiej Syrenki. Jej najbardziej znanym utworem jest „Hej, chłopcy, bagnet na broń”, który napisała dla żołnierzy pułku „Baszta”. Piosenka została najsłynniejszą piosenką Polski Walczącej i powstania warszawskiego. Krahelska została postrzelona 2 sierpnia 1944, drugiego dnia powstania warszawskiego w trakcie ratowania rannego kolegi. Mimo operacji nie udało się jej uratować. Pierwotnie pochowano ją w ogródku domu przy ul. Polnej. Po wojnie jej ciało spoczęło na starym cmentarzu na Służewie.

Grażyna Lipińska

fot. Instytut Pamięci Narodowej

Grażyna Lipińska była harcerką oraz żołnierzem, podpułkownikiem Wojska Polskiego. W swoim życiu brała udział w bitwie warszawskiej, III powstaniu śląskim oraz powstaniu warszawskim. W czasie II wojny światowej była szefem wywiadu Armii Krajowej na Wschodzie. Przed wojną pracowała jako nauczycielka, a w trakcie uczestniczyła w tajnym nauczaniu. W 1944 roku została zatrzymana przez NKWD i oskarżona o szpiegostwo na rzecz Wielkiej Brytanii. Przez lata była więźniarką łagrów, przechodząc po drodze brutalne śledztwo. W 1956 roku wróciła do Warszawy, a w 1980 roku wstąpiła do „Solidarności”. Zmarła w 1995 roku. Jej grób znajduje się na starym cmentarzu na Służewie.

Jan Maj

fot. Wikipedia

Jan Maj był polskim działaczem sportowym oraz prezesem Polskiego Związku Piłki Nożnej w latach 1973-1976. To za jego czasów polska reprezentacja pod wodzą Kazimierza Górskiego osiągała największe sukcesy: 3. miejsce na mundialu w 1974 roku w RFN oraz 2. miejsce na Igrzyskach Olimpijskich w Montrealu w 1976 roku. W 1977 roku został konsulem generalnym RP w Kurytybie – głównym ośrodku polonijnym w Brazylii. Zmarł 4 marca 2012 roku i spoczął na starym cmentarzu na Służewie.

Edward Romanowski

fot. Wikipedia

Edward Romanowski był sportowcem, lekkoatletą sprinterem. W 1965 roku razem z Andrzejem Zielińskim, Wiesławem Maniakiem i Marianem Dudziakiem pobił rekord Europy w sztafecie 4x100 m. W 1967 roku podczas Halowych Mistrzostw Europy w Pradze wraz z Janem Balachowskim, Edmundem Borowskim i Tadeuszem Jaworski zdobył 2. miejsce w sztafecie 4x2 okrążenia. Dwa lata później podczas tych samych mistrzostw, tym razem w Belgradzie, w składzie z Andrzejem Badeńskim, Henrykiem Szordykowskim i Janem Radomskim zdobył 1. miejsce w sztafecie szwedzkiej. Zmarł 12 listopada 2007 roku. Został pochowany na starym cmentarzu na Służewie.

Ksiądz Tadeusz Wojdat. Wieloletni proboszcz i twórca parafii Wniebowstąpienia Pańskiego zmarł 27 sierpnia 2020 roku w Szpitalu Czerniakowskim na nowotwór. Pamięć o nim trwa do dziś - ludzie wspominają, że ksiądz Tadeusz Wojdat zarażał ludzi życzliwością, pogodą ducha i sprawczością. To on w czasach, gdy nie było niczego, wzniósł pierwszy kościół na nowym, budującym się Ursynowie.

- To było moje najważniejsze zadanie w życiu - mówił we wspomnieniach.

Urodził się 21 listopada 1940 roku we wsi Jastrzębia koło Radomia w rodzinie rolników. W 1965 roku przyjął z rąk kardynała Stefana Wyszyńskiego święcenia kapłańskie. Posługiwał jako wikariusz w: Długiej Kościelnej, Sobikowie i parafii Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Pyrach. W 1974 r. na ówczesnej Akademii Teologii Katolickiej uzyskał tytuł magistra socjologii religii. Zaledwie po dziesięciu latach posługi kapłańskiej został proboszczem parafii św. Zofii Barat w Grabowie (dzisiejszy Zielony Ursynów). W 1980 roku kardynał Wyszyński powierzył mu misję zbudowania pierwszej parafii na Wysokim Ursynowie. Ksiądz prałat spoczął na cmentarzu w Pyrach.

Tomasz Zaliwski

Aktor znany z wielu ról filmowych i teatralnych oraz dubbingowych. Urodził się w 1929 roku w Rudzieńcu, zmarł w 2006 r. w Warszawie. Przez całe zawodowe życie, aż do przejścia na emeryturę w 1996, związany był z warszawskim Teatrem Ludowym (od 1975 Nowym). Młodszym widzom znany m.in. z filmu "Wiedźmin" z roli wójta z Blaviken. Grał w serialach m.in. "Dom", "Sukces", "Kuchnia Polska". Był mężem aktorki Teresy Lipowskiej.