Jak rozpoznać i leczyć trądzik hormonalny?

Trądzik hormonalny zwyczajowo określany bywa trądzikiem dorosłych, gdyż zmagają się z nim przeważnie osoby po 25 roku życia. Na jego rozwój narażone są bardziej kobiety niż mężczyźni ze względu na częstsze wahania poziomu hormonów. Trądzik hormonalny wymaga specjalistycznego leczenia.

Jak rozpoznać trądzik hormonalny?

Trądzik hormonalny to ciężka postać trądziku pospolitego. W rozpoznaniu ważne jest badanie podmiotowe, czyli wywiad lekarski i dokładna analiza objawów klinicznych. Dermatoza ta charakteryzuje się obecnością zaskórników, rozszerzonych porów, swędzących i piekących grudkowo-krostkowych wykwitów, nieestetycznego błyszczenia skóry, torbieli ropnych. Nierzadko dochodzi do powstania stanu zapalnego. Zmiany zlokalizowane są głównie w okolicach łojotokowych na plecach i twarzy (czoło, nos, broda). 

W diagnostyce trądziku hormonalnego konieczne są badania laboratoryjne, które obejmują:

• oznaczenie stężenia siarczanu dehydroepiandrosteronu (tzw. DHEAS);
• testosteron całkowity, a kiedy badanie daje wątpliwy wynik, także testosteron wolny;
• stosunek LH (hormon luteinizujący) / FSH (hormon folikulotropowy).

Sprawdzone powinny zostać również: 17-OHP (17-Hydroksyprogesteron), androstendion, prolaktyna, SHBG (białko wiążące hormony płciowe), tyreotropina (TSH), tyroksyna (fT4), poziom glukozy oraz insuliny. Większość badań (w przypadku kobiet) powinna nastąpić w odpowiednim momencie cyklu menstruacyjnego.

Najczęściej za trądzik hormonalny u kobiet odpowiada hiperandrogenizm, czyli zbyt wysoki poziom testosteronu, w przebiegu którego dojść może dodatkowo do: obniżenia tonu głosu, zaburzenia płodności, przerostu łechtaczki, spadku libido, wzrostu masy ciała, łysienia androgenowego, hirsutyzmu i rozregulowania cyklu miesiączkowego.

Leczenie trądziku hormonalnego

Leczenie trądziku hormonalnego, który występuje głównie u dorosłych kobiet, wymaga współpracy endokrynologa, dermatologa i ginekologa. Terapia opiera się głównie na regulacji poziomu hormonów, co uzyskać można dzięki odpowiednio dopasowanej farmakoterapii. Początkowo polega ona na doustnym stosowaniu antybiotyków i retinoidów oraz środków o charakterze miejscowym – maści i kremów. Należy pamiętać, że w trakcie używania pochodnych witaminy A konieczne jest ograniczenie ekspozycji na promieniowanie UV. Kiedy działania te nie przynoszą rezultatów, wykorzystuje się octan cyproteronu będący syntetycznym odpowiednikiem progesteronu, spironolakton (mało popularny w Polsce) czy flutamid.

Rolę wspomagającą w specjalistycznej terapii trądziku hormonalnego pełni pielęgnacja skóry z użyciem dermokosmetyków. Dogłębne oczyszczenie skóry osiągnąć można dzięki emulsjom micelarnym, żelom czy piankom. Z kolei stosowane w ciągu dnia kremy zapewnią odżywienie, regenerację i ochronę. Średnio raz w tygodniu powinno się wykonać peeling, który usunie nadmiar sebum i złuszczonego naskórka, co zapobiegnie powstawaniu nowych zmian. Nie bez znaczenia jest także sposób odżywiania się. Z jadłospisu warto wykluczyć produkty o wysokim indeksie glikemicznym (IG): dania typu fast food, piwo, białe pieczywo, słodycze, słone przekąski. Poleca się produkty bogate w witaminy z grup B, A, E, C oraz cynk i selen. Niewskazany jest stres i przemęczenie.