Niszczejący bezcenny dworek na Ursynowie. Właścicielowi grozi wywłaszczenie

Właściciel zabytkowego XIX wiecznego dworu na ursynowskich Wyczółkach od lat gra z urzędnikami "w kotka i myszkę". Nie zabezpiecza zabytku, który popada w coraz większą ruinę. Dochodzenie w sprawie zaniedbań - ku zaskoczeniu wszystkich - umorzyła niedawno ursynowska prokuratura. Teraz Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków grozi właścicielowi wywłaszczeniem. Może to uratuje bezcenny modrzewiowy dwór?

O zabytkowym założeniu dworsko-parkowym należącym w XIX wieku do rodziny Skarbków, którzy przygarnęli rodzinę Fryderyka Chopina, piszemy od lat. Bo od lat służby konserwatorskie starają się zmusić właściciela, by zadbał o rozsypujący się zabytek. Działania urzędników nie przynoszą efektu. Jak pokazaliśmy rok temu, modrzewiowy dworek nie został nawet odpowiednio zabezpieczony, mimo nakazu wydanego przez konserwatora.

Mazowiecki Urząd Ochrony Zabytków przyznaje się do porażki. - Została udzielona dotacja ponad 120 tys. złotych na sporządzenie projektu budowlanego restauracji zabytku. Dotacja została rozliczona w 2020 roku. Od tamtej pory nic się nie zadziało. Inwestor nie wystąpił o pozwolenie na budowę na renowację. Kontrole nie potwierdziły, by cokolwiek w tej sprawie robił - mówił Tomasz Wielądek z MWUOZ.

Prokurator... umarza sprawę

Ku ogromnemu zaskoczeniu urzędników prokuratura ursynowska umorzyła dochodzenie w sprawie zabytku, które zostało wszczęte na wniosek konserwatora zabytków. Właściciel miał tłumaczyć swoją bezczynność tym, że... urzędnicy nie chcą mu dać zezwolenia na rozbudowę dworu.

Inwestor wymyślił sobie bowiem, że... rozbuduje zabytek o pawilony ogrodowy oraz dobuduje do niego pawilon usługowy. Na to rzeczywiście dwukrotnie nie zgodził się wojewódzki konserwator zabytków.

- Konserwator wyraża zgodę na działania, które odtwarzają substancję zabytkową. Natomiast rozbudowę trzeba poddać rozwadze, w tym przypadku negatywnie ją oceniliśmy - dodaje Wielądek.

powyżej: Dworek w Wyczółkach - marzec 2021 - foto: Krzysztof Twardowski, YT/Samano.pl

W tej chwili właściciel dworku czeka na wydanie pozwolenia konserwatorskiego, bo wreszcie złożył projekt budowlany wykonany za pieniądze z dotacji. Przez ostatnie 2 lata bronił się jednak przez postępowaniami egzekucyjnymi, które wszczynali urzędnicy, a które miały doprowadzić do szybkiego zabezpieczenia dworku przed niszczeniem.

- Składał wnioski o uchylenie i odstąpienie od nałożenie kar, odpowiedzi były odmowne. Postępowanie egzekucyjne nadal jest prowadzone, planowana jest kolejna kontrola - mówił na środowym spotkaniu z radnymi przedstawiciel urzędu konserwatorskiego.

Trzeba dodać, że zabezpieczenie zabytku to obowiązek właściciela, a urzędnicy od zabytków mogą takiej osobie pomóc, udzielając dotacji na ratowanie obiektu. Spadkobierca Wyczółek nie korzysta z tych możliwości. Wygląda na to, że chce doprowadzić do całkowitego zniszczenia dworku.

Pora na wywłaszczenie?

Urząd szykuje na właściciela uchylającego się od zadbania o zabytek kolejne działa. "Bombą atomową" może być wniosek o wywłaszczenie go z posesji.

- Jeśli stan dworku się pogorszył, a na pewno się pogorszył, to wystąpimy o wywłaszczenie - zapowiedział Tomasz Wielądek.

- Może to będzie dobrym straszakiem dla inwestora i będzie coś robił - zastanawiał się radny Paweł Lenarczyk, przewodniczący Komisji Zielonego Ursynowa, który od lat interesuje się stanem dworku na Wyczółkach.

- Skandaliczna jest natomiast decyzja prokuratury. Gołym okiem widać, że niepodejmowanie działań wobec zabytku z XIX wieku nosi znamiona przestępstwa. Oceniam to bardzo negatywnie - mówił poirytowany Lenarczyk.

Zdziwienie radnych wywołała też informacja, że wojewódzki urząd konserwatora nie złożył zażalenia na umorzenie dochodzenia w prokuraturze w ciągu przysługujących mu na to 7 dni. Tomasz Wielądek zapowiedział jednak przekazanie sprawy do Prokuratury Krajowej, która ma prokuratora oddelegowanego do spraw ochrony zabytków. - Chcemy, aby PK oceniła zasadność umorzenia tego dochodzenia przez prokuraturę rejonową - powiedział radnym.

- Zakończmy podejmowanie "działań dla działań". Niech ten czas „miziania” z właścicielem już się zakończy! W interesie nas wszystkich powinniśmy dążyć do działań bardziej zdecydowanych. O to apeluję - mówił radny Lenarczyk.

Dworek popada w ruinę. Wkrótce nie będzie czego ratować

W najbliższym czasie dworek mają odwiedzić urzędnicy konserwatora i ocenić, czy i jak właściciel zabezpieczył obiekt. Od wyników kontroli zależy czy MWUOZ zdecyduje się na rozpoczęcie procedury wywłaszczenia. Nie tylko dworek wymaga natychmiastowego zabezpieczenia, również otaczający go park znajduje się w tragicznym stanie, drzewostan wymaga pilnej pielęgnacji.

To, czego do tej pory nie byli w stanie ocenić urzędnicy, zrobił miłośnik przyrody, twórca kanału Samano.pl na Youtube Krzysztof Twardowski. Już w marcu ubiegłego roku wszedł na teren dworku i nakręcił filmik z jego wnętrza. Widać tam doskonale, że dwór rozsypuje się, a właściciel w ogóle go nie zabezpieczył przed postępującym zniszczeniem.

- Dwa lata temu do dworu nie można było wejść, wszystko było szczelnie zamknięte. Teraz zadziwia swobodne wejście, w piwnicach czuć powiew historii, im wyżej tym gorzej, najgorzej wygląda poddasze, sporo wątpliwej jakości desek, trochę dziur w podłodze, toteż w najgłębsze zakamarki się nie zapuszczałem - relacjonował Twardowski.

ZOBACZ VIDEO: Tak wyglądał dworek na Wyczółkach w marcu 2021 roku wg właściciela "zabezpieczony" - źródło filmu i zdjęć: SamanoPL/Krzysztof Twardowski