Awangarda i muzyka. Monodram Jana Peszka w „Alternatywach”

Legenda polskiego aktorstwa i sztuka sprzed kilkudziesięciu lat w Ursynowskim Centrum Kultury „Alternatywy”. Wielowątkowy monolog o sztuce i jej miejscu w świecie zaskakuje nawet po latach. Od premiery minęło prawie 40 lat, a Jan Peszek stał się wirtuozem tego monodramu. Międzynarodowy Dzień Teatru w „Alternatywach” już w najbliższy czwartek.

W najbliższy czwartek, 30 marca w Ursynowskim Centrum Kultury „Alternatywy” będzie można zobaczyć niezwykłą sztukę. „Scenariusz dla nieistniejącego, lecz możliwego aktora instrumentalnego” napisał w 1963 roku Bogusław Schaeffer dla Jana Peszka. Prapremierowo zrealizował ją na scenie w 1976 roku. Premiera w reżyserii Peszka odbyła się 28 września 1984 roku.

Teatr jednego aktora

Jan Peszek jest tutaj reżyserem i jedynym aktorem, bo „Scenariusz” to monodram. To forma teatralna, w której występuje tylko jeden aktor lub aktorka. To solowy spektakl, w którym wykonawca może przedstawić różnorodne postacie i sytuacje, korzystając z różnych środków artystycznych, takich jak mowa, muzyka, taniec, gesty i rekwizyty. Monodram często koncentruje się na wewnętrznych przeżyciach i emocjach postaci, co pozwala na głębsze zanurzenie się w psychikę postaci. Często też aktor lub aktorka w monodramie prowadzą dialog ze swoją publicznością, co pozwala na zaangażowanie widowni w występ.

"Scenariusz" to sztuka napisana przez Bogusława Schaeffera dla aktora instrumentalnego. Jest to wielowątkowy utwór skonstruowany na zasadach collage. Dramaturg buduje łańcuch asocjacji wokół problemów związanych z muzyką. Schaeffer porusza kwestie zwykle poruszane na salach wykładowych lub w elitarnych periodykach kulturalnych, jednak jego abstrakcyjne zagadnienia są na scenie neutralizowane przez teatralny żywioł i wirtuozerię aktora. Sztuka jest teatralną partyturą, stworzoną dla aktora niezwykłego, który potrafi zagrać na własnym ciele jak na skomplikowanym instrumencie.

Wirtuoz monodramu

Jan Peszek, jeden z największych polskich aktorów, od prawie 40 lat prezentuje "Scenariusz" na scenach całego świata, wydobywając z bogatego tekstu Schaeffera odmienne tony za każdym razem. Sztuka dojrzewała na scenie w czasie, gdy aktor pokonywał kolejne stopnie zawodowego wtajemniczenia, a jego wcielenie w postać aktora instrumentalnego zbliżało się do ideału.

Dzisiaj oglądając Peszka w "Scenariuszu" można porównać go do wirtuozów skrzypiec czy fortepianu, którzy przez lata grają te same utwory, ale za każdym razem udowadniają sobie i publiczności, że utwór nadal skrywa przed nimi jakąś tajemnicę. Peszek nie rozstaje się z tą sztuką, a za każdym razem udaje mu się odkryć coś nowego w tym, co Schaeffer stworzył dla niego ponad pół wieku temu.

„Scenariusz dla nieistniejącego, lecz możliwego aktora instrumentalnego” w Ursynowskim Centrum Kultury „Alternatywy” w czwartek, 30 marca o godz. 19. Bilety do kupienia w recepcji. Zostały dosłownie ostatnie sztuki!