Wega i Kapella będą „pierwszymi gwiazdkami” wigilijnymi

Po raz pierwszy od kilku lat w rolę pierwszej gwiazdki wigilijnej nie wcielą się jasne planety, a zrobią to prawdziwe gwiazdy! 

Tradycyjnie wieczerzę wigilijną zaczyna się po pojawieniu się na niebie pierwszej gwiazdy. O rolę tę będą konkurować dwa obiekty: Wega z gwiazdozbioru Lutni i Kapella z gwiazdozbioru Woźnicy.

24 grudnia Słońce zajdzie około godziny 15:30, ale dokładny moment tego zjawiska różni się o kilka, a nawet kilkanaście minut dla poszczególnych miejsc w Polsce. Mniej więcej pół godziny potem możemy zacząć wypatrywać pierwszej gwiazdki.

Gdy w Wigilię spojrzymy w niebo po zachodzie Słońca, to ujrzymy Księżyc po południowej stronie nieba. Będzie to wąski sierp, cztery dni po nowiu, dążący do pierwszej kwadry. Na wschód (na lewo) od Księżyca znajdziemy Saturna, drugą pod względem wielkości planetę w Układzie Słonecznym. Najjaśniejszym po Księżycu obiektem na niebie, tuż po zachodzie Słońca, będzie gwiazda Wega. Świecić będzie wysoko and zachodnim horyzontem. Mogą więc nam nieco przeszkadzać resztki światła Słońca dopiero co ukrytego za horyzontem. Dlatego łatwiej może być nam wypatrzeć Kapellę po przeciwnej stronie nieba (na północnym wschodzie). 

Jeśli poczekamy chwilę dłużej, to gwiazd zacznie pojawiać się więcej. Na przykład w rejonie, gdzie jest Wega, dostrzeżemy też Altaira i Deneba, które wspólnie z Wegą tworzą wielki trójkąt na nieboskłonie, zwany Trójkątem Letnim. Z kolei na obszarze, w którym jest Kapella, pojawi się Aldebaran, a około godziny 17 zacznie wschodzić Jowisz.

Pierwsza gwiazdka na wigilijnym niebie to nawiązanie do Gwiazdy Betlejemskiej. W Biblii znajdują się informacje o astronomicznym obiekcie, który miał zwiastować narodziny Jezusa Chrystusa oraz pomógł Mędrcom ze Wchodu (Trzem Królom) dotrzeć do miejsca jego narodzin. W obecnej kulturze obiekt kojarzony jest powszechnie z kometą, gdyż tak najczęściej bywa przedstawiany na ilustracjach. Gdyby jednak spojrzeć naukowo, to hipotez na temat tego, czym była Gwiazda Betlejemska, jest kilka. W tym kontekście mówi się również o wielkokrotnych koniunkcjach (zbliżeniach na niebie) jasnych planet, wybuchu supernowej, a nawet o Galaktyce w Andromedzie (mgiełka widoczna gołym okiem w konstelacji Andromedy).