Nowy rok szkolny wystartował. Co się zmienia od 1 września?

1 września wystartował rok szkolny 2025/2026. W życie weszło wiele zmian, które dotkną uczniów, rodziców i nauczycieli. Chodzi zarówno o przedmioty, ferie, jak i godziny pracy pedagogów.

Wraz z początkiem roku szkolnego do szkół wchodzą dwa nowe przedmioty. Edukacja obywatelska zastąpi historię i teraźniejszość w liceach, technikach i szkołach branżowych, a edukacja zdrowotna – wychowanie do życia w rodzinie.

Pierwszy przedmiot ma uczyć postaw obywatelskich i świadomego uczestnictwa w życiu publicznym. Drugi łączy zagadnienia zdrowotne, społeczne i przyrodnicze – obejmuje m.in. kwestie fizyczne, psychiczne i społeczne. W tym roku szkolnym edukacja zdrowotna ma charakter nieobowiązkowy, ale od kolejnego stanie się stałym elementem nauki.

Zmienia się także podstawa programowa wychowania fizycznego. Obowiązkowe będą coroczne testy sprawnościowe, a w starszych klasach pojawią się elementy przygotowujące do rekrutacji do służb mundurowych.

Religia tylko raz w tygodniu

Istotna modyfikacja dotyczy także lekcji religii i etyki. Od września odbywają się one tylko raz w tygodniu i muszą być zaplanowane bezpośrednio przed lub po obowiązkowych zajęciach.

To rozwiązanie wywołało sporo dyskusji, a nawet trafiło do Trybunału Konstytucyjnego, jednak rozporządzenie MEN obowiązuje.

Ferie zimowe i matura po nowemu

Zmienia się również kalendarz przerw w nauce. Od tego roku ferie zimowe odbywają się w trzech, a nie w czterech terminach. Ministerstwo inaczej podzieliło województwa na grupy, co oznacza nowe daty wypoczynku dla milionów uczniów.

Ważną nowością będzie też matura w 2026 roku – po raz pierwszy wszyscy uczniowie będą mogli zdawać język ukraiński jako język obcy. Do tej pory było to możliwe wyłącznie dla mniejszości narodowych.

Zmiany dla nauczycieli

Nowy rok szkolny oznacza koniec tzw. „godzin czarnkowych”, czyli obowiązkowych godzin dostępności wprowadzonych jeszcze w 2022 roku. Nauczyciele zyskają też jasne przepisy dotyczące rozliczania nadgodzin i zastępstw.

Ułatwiono też możliwość skorzystania z urlopów zdrowotnych dla osób tuż przed emeryturą. Z kolei przepisy łagodzące zatrudnianie nauczycieli pobierających świadczenia kompensacyjne – wprowadzone po napływie uchodźców z Ukrainy – wygasły 31 sierpnia.

Nowy zawód i dyrektorzy bez konkursów

W technikach pojawi się nowy kierunek – technik gospodarki nieruchomościami. Jednocześnie w szkołach ponownie będzie można powierzyć stanowisko dyrektora bez konieczności przeprowadzania konkursu.

Zmiany w oświacie wchodzą w życie wraz z pierwszym dzwonkiem. Część z nich – jak nowe przedmioty czy ograniczenie liczby godzin religii – od razu odczuje większość uczniów i nauczycieli.

Inne, jak nowy kalendarz ferii czy matura z języka ukraińskiego, pokażą swoje skutki dopiero w kolejnych miesiącach.