Tak spółdzielnie mordują ptaki pod ochroną. Niewiedza czy celowe działanie?

Po raz kolejny „Ptasi Patrol”, skrzydlate ramię fundacji „Noga w Łapę”, musi walczyć o życie i bezpieczeństwo ptaków na Ursynowie. Od stycznia ruszyło bowiem kratowanie otworów w stropodachach na osiedlu SM „Wyżyny”. Spółdzielnia nie ma opinii ornitologicznej eksperta, ani wymaganej prawem zgody Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska na zamknięcie siedlisk. W środku mogą zostać uwięzione żywe ptaki.

Renata Markowska z fundacji zajmującej się m.in. ratowaniem ptaków na terenie Warszawy, odebrała na początku stycznia telefon od zaniepokojonego mieszkańca ul. Kazury.

- Zobaczyłem, że montowane są metalowe kratki w miejscach, gdzie jeszcze wczoraj widziałem ptaki i zastanowiłem się czy to zgodne z prawem - mówi pan Krzysztof w rozmowie z nami. - Ptaki to moi bliscy sąsiedzi, dlatego postanowiłem działać - dodaje.

Pan Krzysztof zadzwonił do spółdzielni i dowiedział się, że nie potrzebna jest żadna zgoda na kratowanie, jednak postanowił odezwać się także do straży miejskiej i do „Ptasiego Patrolu”.

Siedliska kawek i ich kratowanie w budynku przy ul. Kazury

Na ratunek ptakom

"Ptasi Patrol" od razu wkroczył do akcji. Po wezwaniu eko-patrolu straży miejskiej i rozmowie z przedstawicielami spółdzielni SM „Wyżyny” była nadzieja, że nielegalny proceder kratowania otworów zostanie wstrzymany, co najmniej do czasu uzyskania opinii ornitologa i decyzji z Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska.

Nic bardziej mylnego, robotnicy-alpiniści wrócili do pracy, a w niespełna miesiąc później Renata Markowska odebrała kolejny telefon, tym razem od mieszkańca ul. Meander – właśnie skończono wstawiać kolejne kratki, w miejsca, gdzie kilka dni wcześniej były widziane wróble.

- Spółdzielnia, zanim zakratuje stropodachy będące siedliskiem ptaków, powinna uzyskać ekspertyzę ornitologiczną i na jej podstawie zgodę Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska na „odstępstwa od zakazów względem zwierząt chronionych” - tłumaczy szefowa „Ptasiego Patrolu”. - Dopiero mając taką decyzję jest uprawniona do zamknięcia siedliska i powinna to zrobić również pod nadzorem ornitologa. Inaczej mogą tam zakratować żywe ptaki, które umrą w męczarniach!

W świetle prawa, spółdzielnia powinna jednocześnie powiesić na budynkach skrzynki lęgowe jako mieszkania zastępcze dla ptaków. Ich liczbę i rodzaj określa RDOŚ wydając decyzję.

Sąsiedzi pod ochroną

Skrzydlaci mieszkańcy Ursynowa – wróble, sikory i kawki – już szykują się do sezonu lęgowego, który formalnie zaczyna się 1 marca. Właśnie zaczynają urządzać sobie siedliska. Z początkiem maja do swoich gniazd powrócą z Afryki jerzyki, tyle, że zastaną je zamknięte.

- Trzeba pamiętać, że wszystkie ptaki gniazdujące w budynkach (podobnie jak i mieszkające w nich nietoperze) podlegają ochronie i mają prawo tu być tak samo jak my. W krajobrazie zmienionym przez człowieka nasze bloki stały się ich naturalnym siedliskiem - dodaje Renata Markowska z "Ptaesiego Patrolu".

Wszystkie ptaki mieszkające w budynkach, np. wróble, mazurki, jerzyki, kawki, sikory, szpaki, pustułki a nawet gołębie, to ptaki chronione przez polskie (i unijne) prawo.

„Ptasi Patrol" i mieszkańcy, którzy lubią oglądać i fotografować skrzydlatych sąsiadów, mają dokumentację, która jasno pokazuje, że w zakratowanych ostatnio otworach na co dzień urzędowały zwierzęta. Najnowsze zdjęcia z bloku przy ul. Meander 1 pochodzą z 21 lutego i widać na nich chroniące się w otworach wróble.

Wróble mieszkające w budynkach przy ul. Meander

- Będąc tam dziś zrobiłam zdjęcia wróbli wchodzących do swoich gniazd w jeszcze nie zamkniętym stropodachu bloku Meander 1 – mówi pani Renata. - Bardzo się boję, że spółdzielnia zaraz zakratuje ten budynek i pozostałe „ostańce”. Boję się, żeby nie pozamykali wewnątrz wróbli!

Osiedle „Wyżyny” było do tej pory największą ostoją jerzyków na Ursynowie. Kiedy wiosną wrócą tu z południowych krańców świata, zastaną drzwi do swoich mieszkań zamknięte. W tym sezonie, a może i kolejnych, nie uda im się dochować potomstwa.

- Nie pozwoli im na to ich słynna „pamięć gniazda”, czyli szczególne przywiązanie do dotychczasowych miejsc lęgowych - opowiada pani Renata.

Nieznajomość prawa szkodzi

Spółdzielnia tłumaczy się niewiedzą i mówi, że nie chce działać na szkodę zwierząt. Jeden z pracowników mówi jednak, że nie widzi powodu, żeby wstrzymywać obecne prace, choć są prowadzone wbrew przepisom prawnym.

Deklaruje, że w kolejnym sezonie zasięgnie opinii eksperta i o czasie złoży wniosek w RDOŚ. Teraz poinstruowano monterów, aby każdorazowo sprawdzali otwór przed montażem kratki. - Podejrzewam, że będziemy wieszać budki, ale musimy wypracować jakąś procedurę – mówi pracownik spółdzielni.

- „Sprawdzanie otworów” jest niedorzecznością. Gniazda znajdują się nie w otworach, ale wewnątrz stropodachu. W żaden sposób gołym okiem nie można ich zobaczyć! A procedury zrekompensowania ptakom zamkniętych siedlisk są od dawna wypracowane przez specjalistów i organy państwowe, trzeba tylko ich przestrzegać – komentuje Renata Markowska.

Po interwencji „Ptasiego Patrolu” spółdzielnia złożyła wniosek do Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska o zgodę na zakratowanie stropodachów, czyli zniszczenie siedlisk. Ale, jak udało nam się dowiedzieć, ponieważ został on złożony już po fakcie, RDOŚ zgłosiła sprawę na policję.

Działania podjęte przez spółdzielnię noszą bowiem znamiona wykroczenia, zagrożonego karą aresztu lub grzywny (z art. 56 ust. 2 o ochronie przyrody), w związku z rozpoczęciem i zakończeniem prac bez uzyskania zezwolenia. Do akcji włączył się także Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego żądając od spółdzielni dokumentacji, na podstawie której były prowadzone w/w prace.

Gniazdo a siedlisko

Problem bierze się z nowelizacji przepisu, który obecnie mówi, że między 16 października a końcem lutego można bez zezwolenia usuwać z budynków nieczynne gniazda (ze względów sanitarnych lub bezpieczeństwa). Często ten zapis bywa furtką do pozbycia się przez administratorów budynków ptasich lokatorów.

Niestety osoby odpowiedzialne za administrowanie budynkami często nie potrafią odróżnić usuwania gniazda od niszczenia siedliska. Siedlisko to „obszar występowania zwierząt w ciągu całego życia lub w dowolnym stadium ich rozwoju”.

Siedliskiem może być stropodach, strych, szczeliny między płytami, szczeliny pod parapetami, balkonami i dachem, przestrzenie między rynnami a ścianą, wszelkie ubytki w elewacji oraz przewody kominowe. Nigdy nie wolno go niszczyć, zagradzać, zamurowywać bez uzyskania zgody RDOŚ

Nadzieja umiera ostatnia...

Prawo jest po stronie zwierząt. W lutym 2017 r. po interwencji „Ptasiego Patrolu” na osiedlu „Jary” RDOŚ wydał decyzję w odniesieniu do wszystkich bloków, które wtedy zakratowano. Na mocy decyzji spółdzielnia została zobowiązana do końca 2018 r. powiesić na osiedlu w sumie 605 budek.

Zdecydowana większość jest dla jerzyków i wróbli i muszą one być zamontowane na budynkach, ponieważ inaczej te ptaki by ich nie zasiedliły. Pozostałe są przeznaczone dla kawek i te zawisną na drzewach.

Ptaki są ważnym ogniwem miejskiego systemu, jedyną naturalną bronią przeciwko dokuczliwym owadom, takim jak komary czy szkodniki roślin. Zjadają ich ogromne ilości, zwłaszcza w sezonie lęgowym - pisklęta są karmione wyłącznie owadami.

- Gwarna obecność ptaków sprawia, że nasze betonowe osiedla są bardziej przyjazne także dla nas. Zadbajmy o to, by z nami zostały – apeluje Renata Markowska z "Ptasiego Patrolu". - Dbanie o miejsca lęgowe opłaca się nam także z innych powodów. Np. kawki będą tak zdeterminowane, by dostać się do swoich zamkniętych gniazd, że dość prędko poradzą sobie z kratkami, a przy okazji popsują wokół nich elewację. Zamiast z nimi walczyć, mądrzej jest podarować im mieszkania zastępcze – podsumowuje.

[ZT]11288[/ZT]