O co chodzi z tymi poziomami, czyli skala CEFR bez tajemnic!

09:00, 14.09.2024 MATERIAŁ PARTNERA Aktualizacja: 08:27, 20.09.2024

Początek roku szkolnego to czas, kiedy wiele osób postanawia podszlifować znajomość języka obcego, a rodzice szukają kursów językowych dla swoich dzieci. Wiadomo, że egzamin ósmoklasisty z języka obcego sprawdza umiejętności na poziomie A2, matura podstawowa wymaga kompetencji na poziomie B1, natomiast na maturze rozszerzonej abiturienci muszą wykazać się znajomością języka na poziomie B2. Coraz więcej młodych Polaków wybiera zagraniczne uczelnie, które często wymagają udokumentowanej znajomości języka na poziomie C1. Pracodawcy również oczekują od kandydatów do pracy ściśle określonego stopnia biegłości językowej, często potwierdzonego międzynarodowym certyfikatem. Ale o co tak naprawdę chodzi i jakie umiejętności językowe kryją się za poszczególnymi poziomami skali CEFR?

Z pozoru wszystko wydaje się proste: Common European Framework of Reference, czyli Europejski System Opisu Kształcenia Językowego, utworzony jako ustandaryzowany punkt odniesienia i oceny umiejętności językowych, wyróżnia sześć poziomów biegłości językowej – od A1, oznaczającego poziom podstawowy, do C2, opisującego kompetencje na poziomie wykształconego native speakera.

Sprawa jest jednak nieco bardziej skomplikowana, bowiem, o ile łatwo sklasyfikować osobę, która dopiero zaczyna uczyć się języka oraz kogoś, kto opanował go do perfekcji, poziomy „pomiędzy” bywają wyzwaniem. Dodatkowo, na znajomość języka składa się kilka różnych umiejętności, takich jak mówienie, czytanie, słuchanie ze zrozumieniem oraz pisanie i w obrębie każdej z nich możemy być na różnych „szczeblach” skali. Może zdarzyć się, że całkiem nieźle rozumiemy teksty pisane, ale dużo gorzej radzimy sobie z mówieniem i rozumieniem ze słuchu. Bywa też tak, że generalnie „dogadujemy się”, ale czytanie i pisanie jest dla nas wyzwaniem. Jak więc ocenić, na jakim de facto jesteśmy poziomie, kiedy, na przykład, aktualizujemy swoje CV?

Dobrze zacząć od zapoznania się z opisem umiejętności typowych dla poszczególnych szczebli skali CEFR oraz realistycznej samooceny posiadanych kompetencji!

A1 - początkujący (Beginner)

Poziom ten osiągany jest zwykle po około 80-100 godzinach nauki i oznacza, że znamy między 1000 a 1500 słów w obcym języku. Osoba na tym poziomie rozumie podstawowe słownictwo i proste sformułowania, np. na plakatach, w broszurach i na tablicach informacyjnych. Rozpoznaje pojedyncze słowa i podstawowe zwroty grzecznościowe oraz proste zdania, potrafi zamówić posiłek w restauracji, zapytać o cenę czy o drogę.
Umie w prostych słowach opisać siebie i swoją rodzinę, potrafi sformułować proste pytania, a w razie potrzeby poprosić o wyjaśnienie lub powtórzenie informacji. Wchodzi w nieskomplikowane interakcje, o ile rozmówca mówi wolno i w razie potrzeby powtórzy istotne informacje. Jest w stanie napisać krótki tekst, na przykład pocztówkę z wakacji lub e-mail potwierdzający rezerwację, wypełnić formularz osobowy itp.

A2 - średniozaawansowany niższy (Pre-intermediate) – egzamin ósmoklasisty

Poziom A2 statystycznie można osiągnąć po 180 - 200 godzinach systematycznej nauki, opanowując w tym czasie między 1500 a 2500 słów. Osoba na tym poziomie potrafi tworzyć pełne, lecz w miarę proste zdania i rozmawiać na nieskomplikowane tematy, popełnia jednak przy tym częste błędy gramatyczne i leksykalne i ma problemy z poprawną wymową. Potrafi przeczytać i zrozumieć krótki i prosty tekst informacyjny, rozumie sens prostych komunikatów i ogłoszeń, takich jak np. zapowiedź przyjazdu pociągu lub komunikaty na lotnisku.
Umie się porozumieć w prostych codziennych kwestiach za pomocą znanych zwrotów i wyrażeń grzecznościowych. Rozumie rozmówcę, o ile ten mówi stosunkowo wolno i wyraźnie oraz używa prostego języka. Jest w stanie napisać nieco dłuższy, prosty tekst, na przykład list lub e-mail.

B1 - Średniozaawansowany (Intermediate) – matura podstawowa

Osiągnięcie poziomu B1 wymaga 350 – 400 godzin systematycznej nauki oraz opanowania około 3000 słów. Na tym poziomie rozumiemy dłuższe wypowiedzi, relacje oraz rozmowy innych osób, jeśli prowadzone są w standardowym dialekcie, rozumiemy ogólny sens informacji prasowych i artykułów popularnonaukowych, programów telewizyjnych lub radiowych, jesteśmy w stanie wziąć czynny udział w dyskusji i wyrazić swoją opinię na szereg tematów.
Potrafimy też relacjonować przebieg wydarzeń oraz wypowiedzi innych osób, napisać list prywatny, notatkę, nieco bardziej rozbudowaną wiadomość email oraz zrozumieć ogólne przesłanie większości czytanych tekstów. Nadal popełniamy błędy, ale jesteśmy ich coraz bardziej świadomi i stopniowo je eliminujemy.

B2 - średniozawansowany wyższy (Upper Intermediate) – matura rozszerzona

Aby osiągnąć poziom B2, na naukę musimy poświęcić między 500 a 600 godzin i posiadać aktywne słownictwo obejmujące około 4000 słów, które umożliwią nam stosunkowo swobodną komunikację na różne tematy. Na poziomie B2 rozumiemy teksty literackie, artykuły prasowe oraz teksty popularnonaukowe o szerokim zakresie tematów, a także programy telewizyjne i filmy.
Potrafimy przedstawić swój punkt widzenia, wziąć czynny udział w dyskusji oraz w rozmowie towarzyskiej, umiemy dokonać prezentacji oraz udzielić szczegółowych informacji w zakresie znanych sobie dziedzin na przykład związanych z pracą lub swoimi zainteresowaniami.
Potrafimy też zróżnicować styl swojej wypowiedzi w zależności od sytuacji i charakteru rozmowy.
Wypowiedzi ustne i pisemne na tym poziomie cechują się precyzją doboru słownictwa oraz większą poprawnością gramatyczno-leksykalną, a dodatkowo wzbogacane są wyrażeniami idiomatycznymi, zwrotami potocznymi, przysłowiami i elementami humoru. Podobnie sprawnie radzimy sobie z różnymi formami wypowiedzi pisemnej. Poziom B2 jest etapem, poza który czasem ciężko wyjść bez dużego zaangażowania. A w myśl zasady ‘use it or lose it’, jego utrzymanie także wymaga regularnego kontaktu z językiem.

C1 – zawansowany (Advanced)

Osiągniecie zaawansowanego poziomu znajomości języka wymaga 700 – 800 godzin systematycznej nauki. Osoba legitymująca się takim poziomem biegłości językowej posługuje się aktywnie zasobem około 6000 – 8000 słów, rozumie długie i skomplikowane teksty specjalistyczne w obrębie znanych sobie dziedzin i bez problemu czyta utwory literackie oraz publikacje popularnonaukowe.
Wyczuwa niuanse stylu, rozumie dłuższe wypowiedzi, potrafi dokonać też analizy przekazywanych treści pod względem merytorycznym i językowym- poza tym poprawnie odczytuje nastawienie rozmówcy oraz jego stan emocjonalny.

Wypowiada się płynnie i bez widocznego wysiłku związanego z doborem słów. Z łatwością modyfikuje styl swej wypowiedzi w zależności od charakteru rozmowy. Po uprzednim przygotowaniu, potrafi wziąć udział w formalnej dyskusji, a jej wypowiedzi cechują się bogactwem i różnorodnością środków stylistycznych. Umie wyrazić swoje myśli w przejrzystym, dobrze skonstruowanym tekście, takim jak np. raport, recenzja lub artykuł prasowy, dobierając środki wyrazu odpowiednio do stylu oraz wieku i zainteresowań czytelnika.

C2 - poziom pełnej biegłości (Proficiency)

Poziom Proficiency odpowiada poziomowi wykształconego native speakera i aby go osiągnąć, wymagane jest 1000 - 1200 godzin systematycznej nauki. Osoba na poziomie C2 aktywnie posługuje się zasobem przynajmniej 10 000 słów. Bez trudu rozumie wszelkie odmiany języka pisanego, w tym dzieła literackie, teksty specjalistyczne i opracowania naukowe.
Rozumie różne odmiany języka mówionego, począwszy od języka potocznego, a skończywszy na wykładzie akademickim. Rozpoznaje i rozumie funkcjonujące w danym języku dialekty i bez wysiłku uczestniczy w rozmowie na dowolny temat, wzbogacając swoje wypowiedzi o zwroty i wyrażenia potoczne i idiomatyczne. Potrafi pisać teksty o różnym charakterze i stylu, w tym również teksty o wartości literackiej. Swobodnie posługuje się szerokim wachlarzem środków wyrazu, włączywszy w to umiejętność prowadzenia gry słownej, użycie metafory oraz humoru. Potrafi także bez trudu tworzyć nowe słowa lub związki wyrazowe oraz przydawać słowom nowych znaczeń.

Tabela: Szacunkowa liczba opanowanych słów na poszczególnych poziomach skali CEFR.

A1	<1500
A2	2000
B1	3000
B2	4000 - 5000
C1	6000 - 8000
C2	>10000

Kiedy orientujemy się już z grubsza w sześciu poziomach skali CEFR, warto dodatkowo zweryfikować swe umiejętności językowe rozwiązując test. Im bardziej kompleksowy, tym większe jest prawdopodobieństwo, że nasze kompetencje zostaną właściwie ocenione. Dla przykładu, egzaminy Cambridge trwają kilka godzin i bardzo szczegółowo sprawdzają takie umiejętności jak rozumienie ze słuchu, czytanie, pisanie, znajomość gramatyki i słownictwa oraz mówienie. Jednak dobrze skonstruowany krótszy test poziomujący pozwala na stosunkowo precyzyjną diagnozę w znacznie krótszym czasie. Znając swój poziom, łatwiej będzie wyznaczyć sobie cele językowe, które chcemy zrealizować – na przykład przygotować się do międzynarodowego egzaminu, który może uwiarygodnić naszą aplikację na interesujące nas stanowisko lub otworzyć drzwi do studiów za granicą.

Tabela: Poziomy CEFR oraz popularne egzaminy językowe

Skala CEFR	Egzaminy Cambridge	Egzamin IETLS
C2	Proficiency	9.0 – 8.0
C1	Advanced	7.5 – 6.5
B2	First	6.0 – 5.0
B1	Preliminary	4.5 – 3.5
A2	Key	3.0 – 2.0
A1 - < A1	-	1.5 – 1.0

A jeśli w nowym roku szkolnym planujemy podszlifować język lub chcemy z czystej ciekawości sprawdzić, na czym faktycznie stoimy, można zweryfikować swój poziom znajomości języka angielskiego, rozwiązując test diagnostyczny. Osoby zainteresowane bardziej precyzyjną diagnozą mogą umówić się też na bezpłatne spotkanie z doświadczonym metodykiem w szkole językowej Sokrates na Natolinie i Kabatach, tuż przy stacjach metra. Na spotkania można zapisać się telefonicznie pod numerem 22 43 65 750 (ul. Belgradzka) oraz 22 44 80 334 (ul. Wąwozowa). Serdecznie zapraszamy!