Podstawowe badania krwi. 5 badań, które warto zrobić co roku

Badania profilaktyczne krwi to – wbrew pozorom – dość skomplikowany temat. Mimo że morfologię zaleca się wykonywać u każdej osoby raz do roku, to wskazania do badania innych parametrów z krwi różnią się w zależności od wieku pacjenta, jego stylu życia, chorób przewlekłych, obciążeń genetycznych i wielu innych czynników. Które z badań warto więc wykonywać co roku, a które mogą być wykonywane zdecydowanie rzadziej?

Badania krwi – podstawowe parametry morfologii i poziom witaminy D

Podstawowym badaniem krwi, które zaleca się robić co roku, jest morfologia z oznaczeniem markeru stanu zapalnego – OB i/lub CRP (ich poziom obrazuje rozwój ewentualnego stanu zapalnego w organizmie). W ramach morfologii uzyskuje się obraz ogólnego stanu zdrowia pacjenta, poprzez oznaczenie liczby oraz parametrów poszczególnych elementów morfotycznych krwi (w tym między innymi erytrocytów, leukocytów czy trombocytów). Należy tu jednak dodać, że interpretacją wyników powinien zająć się lekarz zlecający badanie, ponieważ pojedyncze wahania konkretnych parametrów, bez zestawienia ich z objawami, innymi wynikami badań i historią chorób pacjenta nie mają wartości diagnostycznej. Więcej informacji o podstawowych badaniach profilaktycznych znajdziesz tutaj: https://sklep.alablaboratoria.pl/pakiet/9/pakiet_badan_podstawowych_rozszerzony_zawiera_8_badan_.

Dodatkowym badaniem, o którym mówi się zdecydowanie zbyt rzadko, jest coroczne oznaczenie poziomu witaminy D we krwi. Jej niedobory dotyczą większości Polaków, przekładając się niestety na pogorszenie jakości życia. To właśnie na podstawie takiego badania należy dobierać dawkowanie suplementacji, a później modyfikować je w zależności od kolejnych, corocznych wyników.

Badania krwi – jakie zrobić w kierunku cukrzycy?

Niezależnie od wieku i samopoczucia pacjenta, co roku warto oznaczać także poziom glukozy we krwi – na czczo. Nieprawidłowy wynik nie musi oczywiście od razu oznaczać cukrzycy, ale powinien skłonić do konsultacji z lekarzem, który może zalecić powtórzenie badania lub wykonanie dalszej diagnostyki – w tym badanie określane mianem „krzywej cukrowej”, obrazujące reakcję organizmu na kolejne dawki glukozy.

Jakie badania krwi warto zrobić, by sprawdzić stan układu sercowo-naczyniowego?

Lipidogram – bo tak właśnie nazywa się panel badań istotny w ocenie stanu zdrowia pacjenta pod kątem rozwoju ryzyka chorób sercowo-naczyniowych – u zdrowych osób powinno wykonywać się raz na 5 lat. Istnieją jednak grupy, u których należy przeprowadzać te badania (a więc poziom cholesterolu całkowitego, cholesterolu frakcji HDL i LDL) raz do roku. Wśród nich wyróżniamy między innymi pacjentów z obciążeniami genetycznymi (w których rodzinach rozpoznawano już miażdżycę lub pojawiały się incydenty sercowo-naczyniowe), osoby z otyłością, cukrzycą, palące papierosy i często używające alkoholu, a także osoby po 50-60 roku życia (w zależności od stanu zdrowia).

W przypadku kontroli układu sercowo-naczyniowego, wraz z badaniem lipidogramu należy mierzyć również ciśnienie tętnicze krwi.

Badania hormonów tarczycowych u osób cierpiących na nadczynność lub niedoczynność

Badania hormonów tarczycowych powinno wykonywać się po 40 roku życia corocznie - a zwłaszcza u osób, u których istnieją wskazania do kontroli tych parametrów. Są to przede wszystkim pacjenci cierpiący na niedoczynność i nadczynność tarczycy, a także kobiety chorujące na zespół policystycznych jajników (PCOS) czy chorobę Hashimoto. Dodatkowo profil tarczycowy powinny zbadać osoby zmagające się z objawami chronicznego zmęczenia i znużenia, przybierające na wadze w niekontrolowany sposób, z wypadającymi włosami i łamliwymi paznokciami, a także z problemami ze snem.

Próby wątrobowe – u kogo są wskazane do wykonywania raz w roku?

Badania enzymów wątrobowych potocznie są określane mianem „prób wątrobowych”. Wykonuje się je regularnie (nawet raz do roku) u tych pacjentów, u których występują czynniki ryzyka zaburzenia funkcji wątroby lub wręcz jej uszkodzenia. Są to zazwyczaj osoby poddawane długotrwałej farmakoterapii przy chorobach przewlekłych, ale także pacjenci zmagający się z alkoholizmem lub otyłością. Warto tu jednak dodać, że choroby wątroby mogą rozwijać się latami, nie dając żadnych objawów, dlatego nawet osoby zdrowe powinny regularnie kontrolować stan tego organu. W przypadku uzyskania nieprawidłowych wyników konieczne będzie odbycie konsultacji lekarskiej i, ewentualnie, wdrożenie dalszej diagnostyki lub właściwego leczenia.