Przez 24 lata wprowadzała w błąd. Tablica historyczna na Kabatach wymieniona!

Po 24 latach tablica upamiętniająca właściciela wsi Kabaty wreszcie nie wprowadza w błąd! Staraniem dyrektora Ursynowskiego Centrum Kultury wymieniono zapis w kamieniu na bliższy prawdzie historycznej. Co było nie tak z dotychczasowym upamiętnieniem dokonań rycerza?

W 2000 roku Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku oraz ówczesne władze gminy Warszawa Ursynów ufundowały tablicę pamiątkową przybliżającą postać rycerza Andrzeja Ciołka, uczestnika bitwy pod Grunwaldem. Głaz z tablicą znajduje się u zbiegu alei Komisji Edukacji Narodowej i ul. Jeżewskiego, niedaleko wejścia do parku Przy Bażantarni. 

W roku 1404 Andrzej Ciołek, herbu Ciołek, rycerz, podkomorzy i starosta sandomierski, właściciel dóbr Kabaty, odbył pielgrzymkę do Santiago de Compostela w dalekiej Hiszpanii, torując drogę wzajemnemu poznawaniu i przenikaniu kultur Europy 

- głosiła przez ponad 20 lat tablica na głazie u zbiegu al. KEN i ul. Jeżewskiego.

powyżej: nieistniejąca już, dawna treść na tablicy, wymieniona w listopadzie 2024 roku (SK)

Po wielu latach odkryto, że treść znajdująca się na tablicy, w dodatku w dwóch językach, zawiera błędy merytoryczne. Wybadał to dwa lata temu dr Krzysztof Czubaszek, historyk z wykształcenia, pasjonat lokalnej historii, dyrektor UCK "Alternatywy".

- Sięgnąłem po jedną książkę, przypisy w niej odesłały mnie do drugiej. Druga skierowała mnie do trzeciej. Trzecia przekierowała mnie z powrotem do pierwszej. To było błędne koło. Wszyscy się wzajemnie cytują, ale gdzie jest źródło, z którego wyszła ta informacja? Im bardziej ta karuzela zaczynała się kręcić, tym bardziej mnie to frapowało i rosły podejrzenia. W końcu po nitce do kłębka dotarłem do dwóch przedwojennych artykułów lwowskiej mediewistki Heleny Polaczkówny - opowiadał nam wówczas dyrektor „Alternatyw”. 

Po nitce do kłębka, w wyniku kolejnych badań życiorysów i historii, Czubaszek odkrył nieścisłości.

Przez 24 lata na tej tablicy była nieścisłość, że do Hiszpanii pojechał Andrzej Ciołek, właściciel wsi Kabaty. Dokładnie rzecz biorąc, pojechał Andrzej Ciołek - syn właściciela wsi Kabaty

- mówił dziś dr Krzysztof Czubaszek, na symbolicznym odsłonięciu nowej wersji tablicy. Jest już na niej informacja, że bohater był synem właściciela Kabat.

Był w Hiszpanii, ale nie na pielgrzymce

Drugim błędem na oryginalnej tablicy było to, że Ciołek wyjechał z pielgrzymką do Santiago de Compostela. - Otóż najpewniej tam nie dotarł - dowodzi Czubaszek. Lwowska badaczka, do której prac dotarł, powoływała się na francuską badaczkę, która w swojej pracy wykorzystała już prawdziwe źródła. Wynika z nich, że Andrzej Ciołek był w Hiszpanii, ale nie tam, gdzie mu przypisywała tablica z Ursynowa.

Dokumenty zachowane w archiwach hiszpańskich potwierdzają, że rzeczywiście Andrzej Ciołek dotarł do Hiszpanii, ale nie do Santiago de Compostela, tylko do Barcelony, gdzie wówczas się mieściła siedziba królewska króla Aragonii, więc prawdopodobnie pojechał z misją dyplomatyczną.

Nie można powiedzieć, że nie był w Santiago de Compostela, ale raczej nie był, dlatego że jak wiemy Barcelona leży na wschodzie, a Santiago de Compostela na zachodzie, a dokumenty hiszpańskie mówią o tym, że król wystawił mu dalsze listy polecające na dalszą część podróży do Maroka, więc udał się po coś dalej do sułtana Maroka, a nie do Santiago de Compostela, do którego listów polecających - rodzaju wizy czy paszportu - nie dostał

- tłumaczył dziś Krzysztof Czubaszek.

Wszystko więc wskazuje na to, że Helena Polaczkówka źle założyła, że skoro Polak udawał się do Hiszpanii, to musiała być to od razu pielgrzymka.

Nowy napis na tablicy na kabatach. Co się zmieniło?

Po 24 latach te dwa drobiazgi z tablicy doczekały się sprostowania. Staraniem dyrektora UCK zdjęto starą tablicę, zeszlifowano ją, usunięto stary zapis i wprowadzono nowy, zgodny z ustaleniami historycznymi. Przy okazji usunięto nazwy fundatorów tablicy, bo od dawna ani szkoła pod taką nazwą, ani gmina Ursynów nie istnieją. Pozostawiono za to herby - Warszawy, Ursynowa i Andrzeja Ciołka.

- Czy kogoś to bardzo poruszy, że nie ten Andrzej i nie Santiago, a Barcelona? Pewnie niespecjalnie, bądźmy realistami, ale co do zasady, skoro te fakty są ustalone, to dlaczego na tej tablicy miałaby być ta historia przeinaczona? Okazją do zmiany jest okrągła rocznica. Do Hiszpanii Andrzej Ciołek udał się w 1404 roku, to w tym roku mamy 620. rocznicę tego wydarzenia - mówi Krzysztof Czubaszek.

Andrzej Ciołek urodził się ok. 1380 roku. Pochodził z cenionego rodu. Był synem chorążego płockiego i wojewody mazowieckiego. Jego matką była natomiast ciotka sławnego Zawiszy Czarnego. Brat Andrzeja (syna) Wigand był zaś właścicielem Powsina. Jego całopostaciowy pomnik znajduje się przy kościele w Powsinie.

Taki napis widnieje teraz na tablicy pamiątkowej na Kabatach:

[ZT]21182[/ZT]

[ZT]8006[/ZT]