Muzeum Narodowe zamiast salonu meblowego. Na Ursynowie!

Zamiast salonu meblowego będzie... Muzeum Narodowe! Na Ursynów trafi kolekcja wzornictwa i zabytkowych mebli - największa i najcenniejsza w Polsce. Muzeum Narodowe zakupiło przy wsparciu ministerstwa kultury dwupiętrowy budynek po salonie mebli Kler przy Puławskiej. Przeznaczy go na otwarty magazyn.

Budynek przy ul. Puławskiej 436 najpierw zajmowała poligrafia, a w 2021 roku po remoncie powstał tam salon meblowy firmy Kler. Dzięki wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego teraz właścicielem obiektu stało się Muzeum Narodowe w Warszawie, od lat borykające się z brakiem wystarczającej powierzchni magazynowej. Muzeum kupiło budynek na rogu Puławskiej i Klubowej - obok kościoła pw. św. Piotra i Pawła - za około 40 mln złotych.

Nowo zakupiony obiekt posłuży nie tylko do przechowywania wielkogabarytowych dzieł sztuki, będzie także otwartym magazynem studyjnym dla muzealiów z obszaru wzornictwa i mebli zabytkowych.

Kolekcja Muzeum Narodowego w Warszawie to jeden z najcenniejszych zbiorów dziedzictwa kulturowego w kraju. Nie może być mowy o budowaniu tego dziedzictwa bez należytego dbania o obiekty, które wchodzą w jego skład. Dzisiaj nowe miejsce zyskują dzieła ze zbiorów wzornictwa i zbiorów mebli. To wydarzenie bez precedensu, wynikające z potrzeby konsekwentnego działania na rzecz odbudowy pozycji instytucji kultury w Polsce i wspierania instytucji, które tego wymagają

- powiedziała Hanna Wróblewska, ministra kultury i dziedzictwa narodowego podczas konferencji w Muzeum Narodowym.

W minionych latach instytucja rozważała zarówno budowę własnego magazynu, jak i wynajem odpowiednich powierzchni. Ze względu na duże koszty budowy, i ze względu na wyśrubowane normy przechowywania specyficznych obiektów z kolekcji, podjęto decyzję o zakupie przestrzeni przy ul. Puławskiej.

To ma być magazyn otwarty. Taki, do którego dostęp będą mieli wszyscy zainteresowani. Znajdą się tam zbiory wzornictwa i zbiory mebli z kolekcji Muzeum Narodowego w Warszawie – to najlepsza taka kolekcja w Polsce.

Zamierzamy urządzić ten magazyn w nowoczesny sposób, wpisując się w europejski trend udostępniania zbiorów. Przyglądamy się nowoczesnym rozwiązaniom, żeby sposób urządzenia i aranżacji nowej przestrzeni służył przez następne dziesięciolecia. Będzie to też okazja do organizacji pokazów tematycznych w ramach funkcjonowania magazynu

- mówiła Agnieszka Lajus, p.o. dyrektora Muzeum Narodowego w Warszawie.

Atutem budynku na Ursynowie jest jego duża powierzchnia - 3,2 tys. m kw. powierzchni użytkowej, wyposażenie w rampę, windę towarową i nowoczesny system sygnalizacji pożarowej. W tym roku Muzeum Narodowe chce przeprojektować obiekt i zaplanować przeniesienie swoich zbiorów z magazynu w Tarczynie. W przyszłości na Zielony Ursynów trafią też dzieła z Muzeum Wnętrz w Otwocku Wielkim. Pomieszczenia, w których obecnie przechowywane są dzieła, nie spełniają norm technicznych, co potwierdził m.in. raport Najwyższej Izby Kontroli z 2023 roku. Magazyn wraz z wystawą powstaną w pełni do 2028 roku.

Zbiory wzornictwa i mebli zabytkowych w Muzeum Narodowym

Zbiory Wzornictwa w Muzeum Narodowym w Warszawie to największy w Polsce i wyjątkowy pod względem różnorodności oraz wartości historycznej zbiór polskiej sztuki użytkowej i wzornictwa. Powstał w 1978 roku, kiedy dzięki staraniom Wandy Telakowskiej oraz wsparciu Stanisława Lorentza, Muzeum przejęło zasoby Instytutu Wzornictwa Przemysłowego.

Obecnie kolekcja liczy ponad 25 tys. obiektów, dokumentujących historię polskiego designu od początku XX wieku do czasów współczesnych. Obejmuje tkaniny, odzież, meble, szkło, ceramikę, metaloplastykę, biżuterię, zabawki oraz prototypy maszyn i urządzeń przemysłowych. Jej atutem jest bogaty zbiór rysunków projektowych i modeli, które umożliwiają prześledzenie procesu twórczego - od szkicu po realizację. Dodatkowo kolekcja zawiera archiwalia, w tym dokumenty i fotografie, co czyni ją bezcennym źródłem wiedzy dla badaczy, projektantów i miłośników sztuki użytkowej.

Przeniesienie tych zbiorów oznacza, że na Ursynowie będziemy mogli oglądać np. słynne meble polskiego designu z lat 50. i 60. XX wieku.

Zbiory mebli w Muzeum Narodowym w Warszawie to z kolei największy w Polsce zbiór mebli dawnych o dużej wartości artystycznej i historycznej. Wraz z innymi przedmiotami rzemiosła artystycznego zaczęto je gromadzić w Muzeum przed I wojną światową. W okresie międzywojennym pozyskiwano ważne przykłady meblarstwa europejskiego, wyroby polskie oraz pamiątki po wielkich Polakach.

Obecnie zbiór liczy ponad 2,3 tys. zabytków, na których podstawie można prześledzić dzieje europejskiego rzemiosła stolarskiego i produkcji meblarskiej od średniowiecza do początku XX w. W zbiorze znajdują się meble wykonane we Francji, Anglii, Niemczech, Austrii, Włoszech i Hiszpanii. Szczególne znaczenie ma największa w Polsce kolekcja mebli warszawskich XIX wieku, licząca ponad 200 sztuk. Z terenów dawnej Rzeczypospolitej liczne są przykłady meblarstwa Wilna, Gdańska, Torunia i Elbląga, a także innych ważnych ośrodków, takich jak: Kraków, Lwów, Kolbuszowa czy Poznań.

Znaczącą grupą są także meble śląskie. W kolekcji, poza meblami, znajdują się też zegary w szafowych obudowach, instrumenty klawiszowe i harfy, sanie oraz lektyki.