Podział majątku po rozwodzie

Jednym z największych wyzwań, z jakim muszą się zmierzyć małżonkowie podczas rozwodu jest podział majątku. To często bardzo delikatna i kłopotliwa kwestia, jednakże konieczna do tego, aby każde z byłych małżonków mogło zacząć nowe życie po rozwodzie. Nie zawsze jednak małżonkom uda się dojść do porozumienia. Jak podzielić majątek po rozwodzie?

Rozwód to sytuacja, której często towarzyszy podział majątku czyli podzielenie dóbr wniesionych do małżeństwa, jak i wypracowanych wspólnie przez małżonków  w trakcie wspólnego pożycia.

Art. 45 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stanowi, że każde z małżonków może żądać zwrotu wydatków i nakładów ze swojego majątku osobistego na majątek wspólny, poza tymi, które służyły zaspokojeniu potrzeb rodziny i nie zwiększyły wartości majątku w chwili ustania wspólności. Do podziału nie wchodzą majątki osobiste małżonków czyli przedmioty uzyskane przed ślubem, a także podarowane czy odziedziczone w czasie trwania małżeństwa, chyba że służyły obojgu małżonkom.

Jeśli pojawiają się wątpliwości co do tego, czy określony przedmiot majątkowy stanowi składnik majątku wspólnego czy osobistego to wówczas działa zasada „na korzyść wspólnoty” i sąd przyjmuje najczęściej, że dana rzecz wchodzi w skład majątku wspólnego. Przy ocenie jaki majątek stanowi np. nieruchomość zakupiona w trakcie trwania małżeństwa istotne jest zbadanie z jakiego źródła pochodziły środki finansowe przeznaczone na zakup nieruchomości.

Jak sprawiedliwie podzielić majątek?

Majątek wspólny można podzielić na różne sposoby, np. w przypadku nieruchomości można dokonać podziału wspólnej działki na dwie mniejsze nieruchomości, sprzedać działkę i podzielić się pieniędzmi lub przyznać własność do nieruchomości jednemu małżonkowi z obowiązkiem spłaty drugiej strony.

Przy podziale prawa do mieszkania z kolei sąd powinien uwzględnić przede wszystkim potrzeby dzieci i małżonka, któremu zostało powierzone wykonanie władzy rodzicielskiej. Jeśli niektórych dóbr nie da się spieniężyć, to wówczas wycenia się ich aktualną wartość rynkową. Najczęściej wszystkie składniki wspólnego majątku sumuje się i dzieli na pół, jednak czasami któreś z małżonków uzna taki podział za bezzasadny i niesprawiedliwy. Wtedy można zażądać ustalenia, które z małżonków, w jakim stopniu przyczyniło się do powstania wspólnego majątku. Może dojść do takiej sytuacji wyłącznie na wniosek jednego z byłych małżonków i tylko z ważnych powodów.

Należy jednak pamiętać, że chodzi tu nie tylko o wysokość zarobków. Dlatego wniosek o nierówny podział majątku umotywowany tym, że tylko jeden z małżonków pracował, a drugi zajmował się domem i wychowywaniem dzieci, często zostaje oddalony, chyba że mąż wykaże, że jego żona uporczywie utrudniała mu gromadzenie majątku. Często bardzo ważne jest również to, kto bardziej przyczynił się do rozpadu małżeństwa.

Majątek wspólny małżonkowie mogą podzielić między sobą bez konieczności udziału sądu. Wystarczy, że zdecydują się na zawarcie umowy o podziale majątku. W ten sposób uda się uniknąć kolejnego postępowania, a opłata sądowa za wniosek o podział majątku zostanie obniżona o 700 zł.

Jeśli w skład wspólnego majątku wchodzi nieruchomość, to umowa musi być zawarta w formie aktu notarialnego, inaczej będzie nieważna. Jeśli jednak małżonkowie sami nie potrafią dojść do porozumienia, to wówczas konieczna jest interwencja sądu. Sąd może także orzec o podziale wspólnego majątku w wyroku rozwodowym, jednak tylko jeśli nie spowoduje to zwłoki w postępowaniu. Wspólność majątkowa może również ustać wcześniej np. gdy małżonkowie zdecydują się przed ślubem podpisać intercyzę.

Artykuł powstał przy współpracy z warszawską kancelaria Veritas: kancelariaveritas.pl