Obrazy na płótnie - aktualne po dziś dzień

W dzisiejszych czasach, płótno stanowi najczęściej stosowany nośnik obrazów olejnych, ale czy zawsze tak było? Jak się okazuje wcale nie, bowiem przed epoką renesansu (1400-1700 rok) wszystkie dzieła tworzono na stałych podłożach jak drewno. Kiedy więc zaczęto stosować płótno do obrazów? Jaka jest jego historia? Jakie są rodzaje i jak dzisiaj stosuje się ten wszechstronny i szlachetny materiał?

Obrazy na płótnie pojawiły się dopiero w okresie włoskiego renesansu, kiedy to wraz z intensywnym rozwojem przemysłu żeglarskiego, zaczęto wykorzystywać płócienne żagle do licznych innowacji, w tym także w sztuce.

Początki płótna w artystycznym świecie

Płótno pierwotnie wykonywano z konopi, słowo ang. canvas, pochodzi z języka arabskiego i oznacza”cannabis” łaciński termin określający konopie właśnie. Ten niezwykle wytrzymały materiał, opracowano poprzez wykorzystanie ciasnych splotów włókien konopnych, czego efektem były mocne tkaniny, idealne do wykorzystania jako żagle bądź namioty.

Sukces kupiecki nowo opracowanego materiału sprawił, że płótno, zyskało niezwykłą popularność wśród ludzi, a w artystycznym świecie, po raz pierwszy, wykorzystano je w Wenecji około 1500 roku, kiedy to malarze wykorzystali je do stworzenia portretów. Z czasem, malowanie na płótnie zyskało niezwykłą popularność, a tradycyjne i mniej poręczne deski zeszły na drugi plan. Zaletą obrazów na płótnie była ich wytrzymałość, która doskonale znosiła wielowarstwowe pokrywy farb, a także próby czasu. Artyści docenili również łatwość transportu, atrakcyjną cenę i wygodę dopasowania rozmiaru płóciennych tkanin do wizji artystycznej. Malując swoje dzieła, twórcy nie byli ograniczeni do wielkości drewnianej deski, mogąc tworzyć nawet ogromne arcydzieła, będące synonimem ich wolności. 

Przełom XVIII i XIX wieku sprawił, że amerykańska bawełna zyskała sławę wśród europejskich artystów, niemniej Ci nadal preferowali mocniejsze płótna konopne lub lniane do malowania obrazów olejnych – nawet pomimo ich wyższych kosztów. Włókna bawełniane były słabsze, a mokre od farb, stawały się bardziej podatne na mączniaka. Ostatnie sto lat pozwoliło jednak wzmocnić bawełnę, która obecnie ma silniejszą pozycję aniżeli len i konopie.
 

Obrazy na płótnie - przygotowanie

Nowoczesne płótna wykonane są z bawełny, lnu bądź materiałów syntetycznych. W stanie naturalnym, płótna bawełniane mają kolor złamanej bieli, a delikatne płótno lniane, przybiera odcień jasnego brązu. Oba warianty dostępne są w różnych wagach i jakości, są tanie, jednak ich przygotowanie pod kątem obrazu na płótnie, wymaga czasu i wysiłku. Na rynku dostępne są materiały zagruntowane, nie naciągnięte, ale zakupić można także płócienne panele, zagruntowane i gotowe do malowania. W niektórych sklepach ze sztuką i dziełami rzemieślniczymi, a także w centrach handlowych czy  sklepach papierniczych, znaleźć można także nierozciągnięte płótna.

Przygotowując się do malowania na płótnie, materiał należy rozciągnąć i solidnie przymocować do drewnianej ramy (listew napinających/krosien). Dla prawidłowego rozciągnięcia płótna pod obraz olejny, konieczne jest wykorzystanie gwoździków lub takera, co pozwala solidnie rozłożyć materiał pod obraz. Obijanie konstrukcji, należy rozpocząć od środka jednego z krosien, a następnie, obserwując spot płótna, można przybić drugi koniec materiału do listwy równoległej. Podobne działania należy wykonać na pozostałych dwóch listwach. Następnie kolejno od środka, w odległościach średnio jednego do dwóch centymetrów należy przybijać kolejne partie materiału, dbając aby naciąganie przebiegało symetrycznie. Tym sposobem można mieć pewność, że naciąg tkaniny będzie równomierny, a nasz obraz będzie gładki i piękny.

Po naciągnięciu płótna, konieczne jest gruntowanie, które pozwala uszczelnić materiał, zapobiegając absorbowaniu przez włókna zbyt dużej ilości farby. Następnie płótno pokrywamy pigmentem, który zabezpiecza całość przez plamami i niechlujnym wyglądem. Bywają jednak artyści, którzy pomijają ostatni etap, gdyż ten sposób bardziej wyraża ich ekspresję twórczą.
 

Nowoczesne obrazy na płótnie.

Artyści plastycy do dnia dzisiejszego wykorzystują płótno lniane lub bawełniane jako podłoże swoich prac.

Ale nie tylko oni. Wraz z rozwojem technologii drukarskich rozwijała się popularność i dostępność obrazów drukowanych na płótnie tzw. Fotoobrazów. Współczesne maszyny drukarskie, a w szczególności plotery drukujące potrafią drukować kolorowe lub czarno-białe fotografie na płótnie. W ten sposób wykonuje się reprodukcje dzieł sztuki, które masowo zaczęły być obecne w domach mniej zamożnych ludzi. Nie każdy może pozwolić sobie na oryginalne np. "Słoneczniki" Vincenta van Gogha” w swoim salonie, ale każdy może cieszyć oko reprodukcją tego wspaniałego dzieła.

Drukowane obrazy to jednak nie wszystko, coraz bardziej popularne stało się drukowanie prywatnych zdjęć i fotografii na płótnie. Zdjęcia dzieci, rodzinny, zwierząt czy pejzaży (widoczków z wakacjiJ) można dzisiaj spotkać w prawie każdym domu.

Dzięki unikalnej fakturze płótna wydrukowane zdjęcie wyglądają stylowo i nowocześnie zarazem, łącząc dawne cechy dzieła z nowoczesnym i spersonalizowanym odbiorem.

Policanvas, a obraz na płótnie.

Przeszukując internet pod hasłami fotoobrazy, obrazy na płótnie czy zdjęcia na płótnie natrafimy na dziesiątki stron drukarni, które wykonują takie produkty.

Warto jednak wiedzieć, że materiałów do druku jest niezliczona ilość i każda firma wykorzystuje preferowany przez siebie materiał.

Większość z nich, ze względu na stosowaną technikę druku solwentową musi używać materiały powleczone poliestrem, żeby druk eko-solwentowy utrzymał się na powierzchni, a nie wsiąknął w podłoże tracąc przy tym barwy.

Stąd tak popularne fotoobrazy drukowane na sztucznym poliestrowym materiale imitującym jedynie fakturą płótno malarskie. Wydruki takie wyglądają nienaturalnie bardziej jak baner niż obraz. Są błyszczące nawet jak zastosuje się odmianę matową i są nieprzyjemne (sztuczne) w dotyku i odbiorze.

Wydruki na prawdziwym płótnie malarskim.

Ponieważ druk eko-solwentowy jest szkodliwy dla zdrowia (zawiera cykloheksanol jako rozpuszczalnik), a dodatkowo nie nadaje się do druku na materiałach naturalnych, niepowlekanych i tkaninach, firma HP (Hewlett-Packard) opatentowała technologię druku lateksowego, którego rozpuszczalnikiem jest woda.

Technika ta jest całkowicie bezpieczna dla zdrowia i bezwonna, a dodatkowo druk utrwalony jeszcze w maszynie jest całkowicie suchy i gotowy do oprawy od razu po wyjęciu z drukarki.

Ponieważ druk jest utrwalony natychmiast po nałożeniu na podłoże, farba nie wsiąka w materiał i nawet na bardzo chłonnych materiałach takich jak płótno czy tkaniny kolory są żywe, ostre i intensywne.

Od teraz obrazy mogą być drukowane na naturalnych płótnach, takich jakich używają artyści malarze.

Firma Picassi łączy wyjątkową jakość druku HP Latex z naturlanym 100% bawełnianym płótnem malarskim oprawionym na wewnętrzny drewniany blejtram. W ten sposób powstają obrazy na płótnie najlepszej jakości.