Ginekolog radzi: Na co i kiedy warto szczepić się w ciąży?

Będąc w ciąży, szczególnie po raz pierwszy, przyszła mama staje przed mnóstwem trudnych decyzji. Teraz, w okresie zachorowań na grypę, niejedna zadaje sobie pytanie: czy bezpiecznie jest się zaszczepić? O tym problemie i innych zagadnieniach rozmawiamy ze specjalistą ginekologii i położnictwa – dr Wojciechem Majkusiakiem.

Temat szczepionek, w szczególności wśród kobiet w ciąży, budzi wątpliwości. Narosło wokół niego mnóstwo mitów i pojawiło się wiele niedomówień. A jak się okazuje, na grypę nie tylko warto zaszczepić się w ciąży, ale nawet należy!

Tego i innych cennych informacji można dowiedzieć się z rozmowy z dr. n. med. Wojciechem Majkusiakiem - specjalistą ginekologii i położnictwa, który będzie naszym rozmówcą w nowym - cotygodniowym - cyklu medycznym prowadzonym we współpracy z Centrum Medycznym "Boramed" przy stacji Metra Ursynów.

Jesienne wirusy

Na dobre rozpoczął się sezon grypowy. Czy ciężarne są wyjątkowo narażone na infekcje wirusowe czy raczej problemem stanowi ograniczone spektrum leków, które mogą przyjmować?

Sezon grypowy rzeczywiście rozpoczął się na dobre. Miarą tego problemu są informacje Państwowego Zakładu Higieny, który podaje, że w ostatnim tygodniu października tego roku, zarejestrowano w Polsce ok. 130 tys. zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę!

W przypadku kobiet w ciąży istotne jest, że ciąża stanowi dobrze udokumentowany czynnik ryzyka ciężkiego przebiegu grypy, a także hospitalizacji i zgonów związanych z grypą. Obserwowano również zwiększone ryzyko porodów przedwczesnych oraz wrodzone zakażenia u noworodków.

Objawy grypy u kobiet w ciąży są takie same jak u innych grup pacjentów. Najczęściej występują: gorączka, kaszel, ból gardła, katar śluzowy, bóle głowy, bóle mięśniowe, wymioty czy biegunka. U ciężarnych częściej występuje duszność.

Należy pamiętać, aby będąc w ciąży, nie stosować w trakcie leczenia kwasu acetylosalicylowego, który znaleźć można w popularnych lekach jak Aspiryn, Acard czy Polopiryna oraz niesterydowych leków przeciwzapalnych tj. Ibuprofen.

Czyli będąc w ciąży bezpieczniej jest się zaszczepić przeciw grypie? Jeśli tak, to czy w każdym trymestrze? Czy nie jest za późno na szczepienie skoro sezon już trwa?

Szczepienie przeciwko grypie jest zalecane zarówno dla kobiet planujących ciążę, jak i kobiet w ciąży. Program nie ogranicza podania szczepionki ze względu na czas trwania ciąży.

Podnoszone wątpliwości co do bezpieczeństwa stosowania szczepionki w I trymestrze ciąży nie mają uzasadnienia w piśmiennictwie medycznym, gdyż w publikowanych badaniach nie obserwowano częstszego występowania wad płodu u kobiet zaszczepionych w I trymestrze ciąży. Pora roku, czyli tzw. sezon grypowy, również nie powinna stanowić ograniczenia do szczepienia przeciwko grypie.

Warto jednak pamiętać, że szczepionek przeciw grypie nie należy stosować w przypadku nadwrażliwości na którykolwiek składnik preparatu (m.in. alergia na białko jaja kurzego). U osób z ostrym zakażeniem lub chorobą przebiegającą z gorączką szczepienie należy przełożyć na inny termin. 

Bezpieczne szczepionki

Na rynku dostępne są różne rodzaje szczepionek przeciw grypie. Czy któreś są najbezpieczniejsze dla ciężarnych? Czy jakąś różnicę robi forma podania - domięśniowa lub donosowa?

Szczepionka to preparat biologiczny, który w założeniu imituje naturalną infekcję i prowadzi do rozwoju odporności analogicznej, do tej którą uzyskuje organizm w czasie pierwszego kontaktu z prawdziwym drobnoustrojem (bakterią lub wirusem).

Każda wprowadzana na rynek szczepionka przeciw grypie podlega procedurze rejestracji oraz kontroli, podobnie jak pozostałe produkty lecznicze. W Europie mamy specjalną procedurę rejestracji szczepionek przeciw grypie, która uwzględnia specyfikę procesu jej wytwarzania tj. wprowadzania w kolejnych sezonach szczepionki produkowanej w oparciu o aktualnie krążące szczepy wirusa grypy.

Każdego roku szczepionka produkowana jest na bazie wyselekcjonowanych w danym sezonie szczepów wirusa grypy. Jest szczegółowo sprawdzana pod względem jakościowym, stąd dostępne na rynku szczepionki są bezpieczne. Kobiety w ciąży powinny otrzymać inaktywowaną (zabitą) szczepionkę. Na rynku dostępne są 3 produkty do podawania domięśniowo lub podskórnie. Produkt donosowy zawiera żywą szczepionkę i jest zarejestrowany do stosowania u dzieci.

Czy jakieś szczepienia są szczególnie polecane dla ciężarnych? Np. przeciw żółtaczce w związku z planowanym pobytem w szpitalu?

Zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych w czasie ciąży można podawać szczepienia przeciwko: wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, grypie i krztuścowi. Szczepionki te nie są niebezpieczne dla płodu.

Warto pamiętać, że niezależnie od okresu ciąży, należy zgłosić się niezwłocznie do lekarza, jeśli doszło do pogryzienia przez zwierzę podejrzane o wściekliznę lub zranienia się podczas np. pracy w ogródku. Konieczne będzie szczepienie przeciwko wściekliźnie lub tężcowi. Podobnie w przypadku kontaktu kobiety w ciąży z osobą chorą na różyczkę – należy zgłosić się do lekarza.

Jeśli planujemy dalszą podróż zagraniczną i są zalecane konkretne szczepienia, szczepić się czy lepiej zrezygnować z podróży? Jakie są przeciwwskazania do konkretnych szczepień w ciąży?

W okresie ciąży nie zaleca się szczepienia szczepionkami żywymi, ponieważ istnieje teoretyczne ryzyko przeniesienia drobnoustroju szczepionkowego na płód. W ciąży nie powinno podawać się szczepionki przeciwko następującym chorobom zakaźnym: odrze, śwince, różyczce, ospie wietrznej i gruźlicy.

Co do zasady najlepszym rozwiązaniem jest poddanie szczepieniom ochronnym kobiet przed zajściem w ciążę, czyli świadome planowanie bezpieczeństwa zdrowotnego matki i jej potomstwa. W przypadku planowania podróży i konkretnych szczepień najlepiej zasięgnąć indywidualnej porady medycznej.

Dziękuję za rozmowę.

W piątki badanie usg w prezencie - zapisując się na wizytę do dr. Majkusiaka przyjmującego w Centrum Medycznym Boramed przy stacji metra Ursynów, badanie usg (ginekologiczne lub ciążowe) będziemy mieć wliczone w cenę wizyty.

Oferta dotyczy wszystkich piątków do końca listopada i skierowana jest do naszych Czytelniczek, które podadzą podczas zapisu hasło: Haloursynów.  Liczba miejsc ograniczona. Zamów wizytę

*Dr n. med. Wojciech Majkusiak - specjalista w dziedzinie położnictwa i ginekologii. Jest lekarzem z wieloletnim doświadczeniem, które zdobył pracując w klinikach Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Obecnie pomaga rozwiązywać problemy medyczne kobiet w ramach oddziału położniczo-ginekologicznego Międzyleskiego Szpitala Specjalistycznego w Warszawie oraz Centrum Medycznego Boramed przy ul. Beli Bartoka 8 lok. U/A (tuż przy stacji metra Ursynów).

[ZT]13545[/ZT]