Acidum folicum – dlaczego jest tak ważny?

Obecnie panuje błędne przekonanie, że kwas foliowy powinny przyjmować jedynie kobiety planujące ciążę oraz już w niej będące. Oczywiście w tym okresie suplementacja witaminy B9 jest ogromnie ważna, lecz jej niedobór może poważnie zaszkodzić każdemu i w każdym wieku. Jaką rolę pełni kwas foliowy w organizmie człowieka oraz w jaki sposób należy go dostarczać?

Od drożdży do syntetycznej witaminy B9

Choć kwas foliowy został wyizolowany ze szpinaku dopiero w 1941 roku, jego istnienie podejrzewano już od XIX wieku. Wtedy to używano drożdże lekarskie do leczenia zaburzeń układu pokarmowego oraz przy problemach skórnych. Aż do odkrycia kwasu foliowego, drożdże lekarskie badano pod kątem leczenia niedokrwistości u zwierząt, a następnie u ludzi. Postęp w kolejnych badaniach był już bardzo szybki, bo zaledwie pięć lat później badacz o nazwisku Augier zsyntetyzował witaminę B9, czyli syntetyczną formę kwasu foliowego. W końcu odkryto związek pomiędzy nieprawidłowym, wręcz ubogim odżywianiem a zwiększonym występowaniem wad cewy nerwowej u noworodków. Doprowadziło to do zalecenia suplementacji kwasu foliowego u kobiet w okresie rozrodczym w dawce minimum 0,4 mcg.

Rola kwasu foliowego w organizmie

Kwas foliowy, w farmacji znany jako acidum folicum, to organiczny związek chemiczny z witamin grupy B, który pełni ogromną rolę przede wszystkim w funkcjonowaniu komórek. Jego głównym zadaniem jest udział w syntezie DNA oraz związków purynowych oraz pirymidynowych. Mówiąc prostym językiem: kwas foliowy pomaga w zachowaniu materiału genetycznego oraz prawidłowym jego przekazaniu. Bierze udział w prawidłowym podziale komórek, dzięki czemu zmniejsza ryzyko powstania wad cewy nerwowej u płodu.

Kwas foliowy jednak nie kończy swojej roli po podziale komórek w pierwszych tygodniach ciąży. Zarówno u dzieci, jak i osób dorosłych uczestniczy w wielu innych procesach. Między innymi usprawnia działanie układu pokarmowego, wspiera w prawidłowym działaniu wątrobę, żołądek i jelita, sprzyja procesom krwiotwórczym oraz pomaga zapobiegać nowotworom w organizmie.

Szczególną jego rolę przypisuje się udziałowi w metabolizmie homocysteiny, która jest produktem demetylacji metioniny. Ten aminokwas z kolei pojawia się w organizmie człowieka wraz ze spożywanym białkiem. Przy zbyt dużej ilości homocysteiny i niedoborze między innymi kwasu foliowego, który mógłby ją usunąć z organizmu, dochodzi do uszkodzeń w wewnętrznych błonach tętnic, co prowadzi z kolei do poważnych zmian miażdżycowych, a w rezultacie udarów mózgu lub zawałów mięśnia sercowego.

Skutki niedoboru kwasu foliowego

Niedobór kwasu foliowego powoduje przede wszystkim zaburzenia w układzie nerwowym człowieka, czyli zahamowanie wzrostu oraz odbudowy komórek. Dochodzi też do zbyt małej ilości czerwonych krwinek we krwi, czyli anemii megaloblastycznej. Osoby z niedoborem tej witaminy odczuwają duże i przewlekłe zmęcznenie, mają kłopoty z koncentracją oraz zaburzenia pamięci, obniżony apetyt, zaburzenia wchłaniania składników odżywczych, biegunki, bóle głowy, kołatanie serca a także nadmierną drażliwość i cierpią na bezsenność. Jednym z ważniejszych skutków niedoboru kwasu foliowego w początkowych stadiach rozwoju płodu są wady cewy nerwowej. Dlatego tak ważna jest zwiększona suplementacja u kobiet co najmniej 1 miesiąc przed zajściem w ciążę oraz w pierwszym trymestrze ciąży.

Jak dostarczać organizmowi kwas foliowy?

Witamina ta nie jest wytwarzana w organizmie, dlatego należy dostarczać ją w pożywieniu lub w formie syntetycznej. Kwas foliowy jest substancją łatwo rozpuszczalną w wodzie, przyswaja się bardzo szybko, lecz jest też wrażliwy na wysokie temperatury. Dlatego należy pamiętać, że jakakolwiek obróbka cieplna produktów, w których zawarty jest kwas foliowy, powoduje jego stratę nawet w 70%, w zależności od produktów. Najwięcej kwasu foliowego znajdziemy w wątrobie i otrębach pszennych oraz szpinaku. Bogate w tą niezwykłą witaminę są też: brukselka, szparagi, brokuły, kalafior i jajka.

Obecnie kwas foliowy jest bardzo popularną witaminą. Poprawiła się również świadomość skutków jej niedoborów, szczególnie w postaci wad układu nerwowego u płodu. Jednak zapobieganie niedoborom tej witaminy zostało wdrożone w niektórych państwach już kilkadziesiąt lat temu. W USA bowiem FDA zaleciło już w 1998 roku dodawanie kwasu foliowego do mąki, ryżu i ziaren, a w Wielkiej Brytanii od 2000 roku w ten sposób wzbogacana jest mąka.

Więcej informacji na http://www.swiadomemacierzynstwo.com/kwas_foliowy.